Bài 14: Vào hang bắt cọp
Trong 13 năm xây dựng và chiến đấu, Đội Biệt động TX.Thủ Dầu Một (ĐBĐ TX.TDM) đã lập được nhiều chiến công oanh liệt. Điển hình như trận đánh nhà hàng Lươn Um, tập kích Trung tâm Tình báo CIA (Mỹ) tại TX.TDM, đánh xà lan địch chở vũ khí, xăng dầu đậu bên bến cầu Bình Lợi, sông Sài Gòn... Với lối đánh “Bí mật, bất ngờ, luồn sâu, đánh hiểm”, các chiến sĩ ĐBĐ TX.TDM đã vào tận hang bắt cọp.
Hôm nay đây khi có dịp ngồi lại ôn lại kỷ niệm xưa của một thời bom đạn, các thành viên của ĐBĐ TX.TDM không thể nào quên những trận đánh vô cùng táo bạo, bất ngờ gây nên tiếng vang lớn. Như lời ông Nguyễn Văn Quỳ (hay còn gọi là Tư Quỳ), nguyên Đội trưởng ĐBĐ TX.TDM tự hào cho biết: “Với lối đánh “Bí mật, bất ngờ, luồn sâu, đánh hiểm”, chúng tôi đã vào tận hang bắt cọp. Những trận đánh oanh liệt của ĐBĐ TX.TDM làm địch phải khiếp sợ”. Trận đánh tạo tiếng vang lớn đầu tiên của ĐBĐ TX.TDM là trận đánh vào Nhà việc Phú Cường năm 1965. Theo lời ông Tư Quỳ, đến cuối năm 1964, cùng với chiến trường toàn miền, hệ thống ấp chiến lược của địch trên địa bàn tỉnh đã bị quân và dân ta kết hợp 3 mũi giáp công, phá rã từng mảng lớn từ Bến Cát đến Châu Thành, Lái Thiêu. Để cứu vãn tình hình, từ đầu năm 1965, bộ máy ngụy quyền và ngụy quân đã cố sức tập trung lực lượng, bình định khu vực các xã trên đường số 2 thuộc huyện Châu Thành. Đây cũng là địa bàn đối đầu quyết liệt giữa ta và địch trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ. Hàng tuần, tại Nhà việc (trụ sở bộ máy hành chính quyền ngụy xã Phú Cường - trung tâm tỉnh lỵ), bọn chỉ huy các lực lượng bình định nông thôn cấp tỉnh của địch có cuộc họp “giao ban” bàn mưu, tính kế tiếp tục thực hiện kế hoạch bình định, giữ cho được các ấp chiến lược còn lại, nhất là khu vực trọng điểm của huyện Châu Thành. Kiên quyết làm thất bại kế hoạch bình định của địch, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh giao nhiệm vụ cho Đội đặc công huyện Bến Cát phối hợp với ĐBĐ TX.TDM tổ chức diệt bọn đầu sỏ chóp bu bình định của địch tại Nhà việc Phú Cường.
Mỗi khi có dịp gặp lại, các thành viên của ĐBĐ TX.TDM thường cùng nhau ôn lại những trận đánh lớn khiến địch hoang mang. Ảnh: T.T
Sơ đồ trận đánh kho xăng Sở Công Chánh của địch ngày 8-7-1965. Ảnh: T.T
Sau một thời gian theo dõi nắm chắc được quy luật hoạt động của địch (gồm bọn công an, bình định, tề xã của địa phương tập trung hội họp bàn kế hoạch bình định vào tối thứ bảy hoặc chủ nhật hàng tuần), ngày 10-2- 1965, ĐBĐ TX.TDM phối hợp với Đội Đặc công huyện Bến Cát tổ chức tập kích Nhà việc Phú Cường và Ty Thông tin ngụy (cách Nhà việc Phú Cường khoảng 500 mét về phía đông nam). Thực hiện bí mật luồn sâu áp sát mục tiêu, đúng 19 giờ 25 phút, lực lượng đặc công, trinh sát và ĐBĐ TX.TDM đã nổ súng tấn công Nhà việc Phú Cường và Ty Thông tin địch. Chỉ trong 10 phút chiến đấu, lực lượng ta đã đánh sập một góc Nhà việc Phú Cường (có 2 tầng) và Ty Thông tin, loại khỏi vòng chiến đấu 92 tên (có 50 tên bình định, 25 tên công an, 17 tên lính dân vệ). Trung đội dân vệ gác Ty Thông tin chỉ còn 4 tên chạy thoát. Ta trên đường rút ra bị địch bắn đuổi theo, 1 đồng chí bị thương. Trận đánh Nhà việc Phú Cường và Ty Thông tin ngụy ngay giữa trung tâm tỉnh lỵ của đơn vị ĐBĐ TX.TDM và đặc công Bến Cát là trận đánh táo bạo, tiêu diệt lớn sinh lực địch, đặc biệt là diệt lực lượng cảnh sát, bình định trong thị xã. Sau trận đánh này của ta, bọn địch rất hoang mang, nhờ đó trận đánh góp phần hỗ trợ tích cực cho quần chúng trong nội ô thị xã đấu tranh nới lỏng sự kìm kẹp của địch.
Một trận nổi tiếng không kém của ĐBĐ TX.TDM, chính là trận đánh vào xà lan chở vũ khí, xăng dầu của địch neo đậu bên bến cầu Bình Lợi sông Sài Gòn. Ông Tư Quỳ kể lại, thực hiện quyết tâm của Ban Chỉ huy Quân sự thị xã, sau khi liên lạc được cơ sở mật, ngày 3-3-1965, ĐBĐ TX.TDM giao nhiệm vụ cho đồng chí Nguyễn Thị Cộng (tức Lan), người làng Tân An, đội viên đội biệt động (hoạt động công khai) thực hiện trận đánh này. Mặc dù chồng tham gia cách mạng bị địch bắt đang bị cầm tù, con còn nhỏ 2 tuổi (gửi con về bên ngoại), đồng chí đã quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đồng chí đóng giả người thân của một viên trung sĩ bảo vệ xà lan chở xăng dầu đậu trên sông Sài Gòn bên trên cầu Bình Lợi (trung sĩ này đi vắng không có mặt tại đó), mang giỏ trái cây đến cho trung sĩ, đã lợi dụng lúc địch sơ hở gài trái mìn vào toa-lét xà lan và khéo léo tìm cách thoát ra ngoài trước khi trái mìn hẹn giờ nổ, phá hủy hai chiếc xà lan chở đầy xăng dầu. Tuy nhiên do bị sức ép nặng, ít ngày sau đồng chí Lan hy sinh và đồng chí đã được truy tặng Huân chương Chiến công giải phóng hạng nhì.
Tiếp đó, ngày 8-7-1965, ĐBĐ TX.TDM thực hiện tập kích vào kho xăng dầu Sở Công chánh (khu vực trụ sở Công ty TM-XNK Thanh Lễ hiện nay), giữa ban ngày, phá hủy 1.800.000 lít xăng dầu của địch. Kho xăng dầu Sở Công chánh nằm ngay giữa trung tâm tỉnh lỵ, xung quanh có nhiều chốt gác và căn cứ của địch những vẫn bị ĐBĐ TX.TDM tấn công giữa ban ngày. Theo ông Tư Quỳ, đây chỉ là trận đánh nhỏ, phá hủy khối lượng xăng dầu không lớn nhưng đã khẳng định khả năng thực hiện những trận chiến đấu theo cách đánh của biệt động, sử dụng lực lượng ít, tinh nhuệ, vũ khí gọn nhẹ. Hành động chiến đấu dũng cảm, táo bạo của các chiến sĩ biệt động làm cho địch hoàn toàn bất ngờ và hết sức hoang mang. Trước những trận đánh táo bạo này, trong khi còn đang triển khai bố trí lực lượng trên chiến trường, Mỹ đã phải vội vàng tung quân ra phối hợp với quân ngụy tiến hành những cuộc hành quân càn quét đánh phá vào các căn cứ của ta nhằm thực hiện kế hoạch hai gọng kìm “tìm diệt” khối chủ lực ta và hỗ trợ cho quân ngụy “bình định” gom dân trở lại vào các ấp chiến lược.
Tiếp sau đó, thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy và chỉ thị của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, ĐBĐ TX.TDM đã tổ chức điều nghiên một số mục tiêu để tổ chức những trận đánh táo bạo hơn, tiêu hao nhiều sinh lực bộ máy kìm kẹp, gây chấn động tinh thần địch trong thị xã. Sau trận đánh của đồng chí Hồ Văn Mên (tự vệ mật) đánh lựu đạn (giấu trong ổ bánh mì) vào hậu cứ Sư đoàn 5 bộ binh ngụy tại ngã tư Phú Văn, ngày 9-3-1966, ĐBĐ TX.TDM tổ chức cơ sở dùng mìn hẹn giờ đánh Nhà việc Phú Cường lần thứ hai, đánh sập một góc Nhà việc, diệt 8 tên tề điệp ác ôn và một số tên dân vệ. Trận đánh tuy tiêu diệt sinh lực địch không nhiều, nhưng đánh thẳng vào bộ máy kìm kẹp của địch tại trung tâm thị xã đã làm cho tinh thần ngụy quân, ngụy quyền tại tỉnh lỵ rất lúng túng và lo sợ vì không có chỗ nào có thể an toàn với chúng. Bọn địch chưa hết bàng hoàng thì ngày 23-3-1966, ĐBĐ TX.TDM phối hợp lực lượng tỉnh và Sư đoàn 9 tổ chức hỗ trợ cho cơ sở nội tuyến hoạt động trong trung đoàn 1 thiết giáp ngụy đóng Gò Đậu làm binh biến, phá căn cứ, phá hủy 33 xe tăng, xe bọc thép, 20 xe quân sự khác, diệt và làm bị thương hơn 30 tên sĩ quan và binh lính địch.
Đặc biệt, trận đánh tạo tiếng vang lớn chính là là trận tập kích bọn sĩ quan ngụy đóng ở Thành Quan ăn uống tại nhà hàng Lươn Um trên đường Bạch Đằng. Đây là điểm địch rất chủ quan vì sát với nhiều căn cứ của địch cả hướng Bắc, Đông, Nam và hướng Tây là sông Sài Gòn. Sáng ngày 15-10-1967, một tổ của ĐBĐ TX.TDM gồm 4 đồng chí đóng giả sĩ quan ngụy (cấp thiếu úy, trung úy) đi trên 2 chiếc xe đạp tiến thẳng vào nhà hàng Lươn Um, đánh 2 khối bộc phá (mỗi khối 6kg) vào nơi bọn sĩ quan đang vui vẻ ăn sáng rất đông. Địch chết và bị thương hơn 100 tên (theo báo cáo của cơ sở, địch chết và bị thương 155 tên), hầu hết là sĩ quan. Khi rút ra, 4 chiến sĩ biệt động còn bắn chết 1 tên, bắn bị thương 1 tên là lính lái xe của bọn sĩ quan đứng tụ tập ở bên ngoài. Sau trận đánh này của ĐBĐ TX.TDM, một số “sĩ quan công chức” làm bàn giấy trong các cơ quan quân sự của địch ở thị xã hoang mang, xin nghỉ việc. Ngược lại, quần chúng rất phấn khởi trước những đòn đánh đau, đánh hiểm, táo bạo, tiêu diệt lớn sĩ quan địch của biệt động thị xã. Trận chiến này, ĐBĐ TX.TDM đã được Bộ Chỉ huy Miền tặng thưởng Huân chương Chiến công giải phóng hạng nhì và 3 bằng khen cho các cá nhân (còn tiếp).
NHÓM P.V