Đại biểu Quốc hội: Phát triển nhà ở xã hội nên điều chỉnh tăng nhà cho thuê

Sở hữu một căn hộ dù là nhà trả góp vẫn quá sức với người thu nhập thấp.

Thảo luận tại Quốc hội về dự Luật Nhà ở sáng 19/6, các đại biểu Quốc hội bày tỏ sự quan tâm tới các quy định về nhà ở xã hội.

Chỉ áp dụng cho thuê với nhà ở xã hội

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng cho rằng chính sách về phát triển, quản lý nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê-mua là một nhóm chính sách quan trọng trong sửa đổi luật. Tuy nhiên, qua nghiên cứu cho thấy chính sách này được thể hiện trong dự thảo luật chưa thể hiện trúng, xử lý đúng vướng mắc trong thực tiễn.

Theo đại biểu Nguyễn Văn Hiển, vấn đề vướng mắc chính là dự thảo đang đi theo hướng cố gắng bảo đảm cho người có thu nhập thấp và đối tượng chính sách được hưởng sở hữu nhà ở xã hội thay vì bảo đảm cho người dân có quyền có chỗ ở hợp pháp.

“Chính sách và điều khoản trong dự thảo Luật Nhà ở dường như đang hướng tới mục tiêu cho người dân có quyền sở hữu nhà ở xã hội. Nhưng thực tế người có thu nhập thấp chủ yếu là công nhân, người mới đi làm có thu nhập thấp hơn mức trung bình. Trong khi nhà ở là tài sản quá lớn, quá sức với đại bộ phận người có thu nhập thấp, vì vậy việc mua, sở hữu một căn hộ, dù là nhà ở trả góp cũng là gánh nặng tài chính quá lớn,” đại biểu Nguyễn Văn Hiển đặt vấn đề.

Theo đại biểu Nguyễn Văn Hiển, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, Luật Nhà ở đang hướng tới mục tiêu cho người dân có quyền sở hữu nhà ở xã hội, song việc mua, sở hữu một căn hộ dù là nhà trả góp vẫn quá sức với người thu nhập thấp. Điều này dễ dẫn đến hệ lụy khai man hoặc mượn tên để đầu cơ nhà ở xã hội, làm cho nhà ở xã hội không phục vụ đúng đối tượng, mất ý nghĩa.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển còn chỉ ra rằng nhiều nội dung của dự thảo có liên quan đến nhà ở xã hội đều tập trung giải quyết vướng mắc, tăng ưu tiên cho chủ đầu tư. Cho dù các chủ đầu tư vẫn còn gặp nhiều khó khăn nhưng nhìn vào "bức tranh" chung vẫn thấy sự chênh lệch giữa ưu đãi bên cung và bên cầu.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển cũng dẫn chứng theo dự luật, các chủ đầu tư được ưu đãi vốn, lãi suất thấp, thời gian vay dài cũng như được miễn, giảm thuế đất đai trong khi người mua nhà chỉ được nhận ưu đãi lớn nhất là mức giá nhà thấp. Hệ quả của chính sách trên dẫn đến chủ đầu tư thường lựa chọn phân khúc dễ làm hơn là đầu tư nhà ở xã hội để bán, thu hồi vốn nhanh hơn mà ít chủ đầu tư quan tâm đến quản lý, vận hành nhà ở xã hội, cho thuê nhà ở xã hội vì phân khúc này khó làm, thu hồi vốn chậm.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng đề nghị chính sách về nhà ở xã hội cần hướng tới các mục tiêu rõ ràng và khả thi hơn. Theo đó, nhà ở xã hội phải được điều chỉnh theo hướng tăng nhà ở cho thuê, nguồn hỗ trợ của ngân sách Nhà nước được phân chia phù hợp cho cả ba bên chủ đầu tư, cơ quan quản lý vận hành và người dân.

Bên cạnh đó, cần tách bạch giữa chính sách phát triển nhà ở xã hội với chính sách quản lý, vận hành nhà ở xã hội; tách bạch giữa đầu tư nhà giá rẻ để bán, để thuê mua với đầu tư nhà ở xã hội để cho thuê.

"Chính sách của Nhà nước cần đặt mục tiêu, lộ trình rất cụ thể để có một số lượng nhà ở xã hội đủ lớn để đáp ứng nhu cầu của người dân đồng thời nên sửa đổi lại khái niệm về nhà ở xã hội trong dự thảo luật. Nhà ở xã hội chỉ áp dụng hình thức cho thuê, không phải quy định là hình thức mua, cho thuê mua," đại biểu Nguyễn Văn Hiển đề xuất.

Dẫn ra kinh nghiệm cho thuê nhà ở xã hội tại nhiều nước, đại biểu Nguyễn Văn Hiển cho rằng nếu quy định nhà ở xã hội chỉ dành cho thuê sẽ không xảy ra tình trạng người có thu nhập cao tranh mua, thuê nhà ở xã hội với người có thu nhập thấp, không tạo ra sự bất bình đẳng xã hội. Nên chăng có quy định tách riêng về nhà giá rẻ với nhà ở xã hội sẽ hợp lý vì nhà giá rẻ có thể mua và cho thuê và bản chất là nhà thương mại, nhà ở xã hội thì chỉ nên để cho thuê. Có như vậy thì người dân, nhất là người có thu nhập thấp ở đô thị mới có hy vọng được tiếp cận nhà ở xã hội.

Cần chính sách với nhà ở cho thuê do hộ gia đình, cá nhân đầu tư

Phát biểu tranh luận tại phiên thảo luận, đại biểu Ngô Trung Thành, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk cho rằng đề xuất phát triển nhà ở xã hội theo hướng chỉ để cho thuê là giải pháp này hợp lý, nhưng để thực hiện được thì Nhà nước phải bỏ ra một nguồn lực rất lớn. Điều này vượt quá khả năng thực tế.

“Mặt khác, đối với nhà đầu tư thì việc bỏ tiền chẵn ra rồi thu tiền lẻ về cũng rất khó thu hút được đầu tư như tình trạng đã xảy ra thời gian qua,” đại biểu Ngô Trung Thành nói.

Đại biểu Ngô Trung Thành chỉ rõ hiện nay đang có một nghịch lý là trong khi nhà ở xã hội có rất nhiều ưu đãi nhưng không phát triển được nhiều thì nhà ở cho thuê do hộ gia đình, cá nhân đầu tư mặc dù không có bất kỳ sự ưu đãi, hỗ trợ nào nhưng lại phát triển rất nhanh đã và đang bảo đảm cung ứng chỗ ở cho phần lớn người lao động.

Tuy nhiên, do chính sách, quy định của pháp luật hiện hành chưa quan tâm đến lĩnh vực loại hình nhà ở này, dẫn đến các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê đều là tự phát, không được quản lý, không có quy định về tiêu chuẩn, điều kiện riêng phù hợp. Điều này dẫn đến người thuê nhà vừa phải chịu những rủi ro về bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường, vừa phải chịu những chi phí đắt đỏ hơn bình thường như các chi phí về điện, nước.

Do đó, đại biểu Ngô Trung Thành cho rằng để tạo điều kiện để mọi người dân đều có chỗ ở như quy định của Hiến pháp thì bên cạnh chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ, nhà lưu trú cho công nhân thì trong sửa đổi Luật Nhà ở lần này cần quy định rõ ràng cụ thể chính sách phát triển nhà ở cho thuê do hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng để tương xứng với vai trò đóng góp của loại hình này trong bảo đảm chỗ ở cho người dân.

Đại biểu Ngô Trung Thành đề nghị trong luật cần có mục riêng quy định về chính sách phát triển hình thức nhà ở này; trong đó quy định rõ việc khuyến khích xây dựng điều kiện, tiêu chuẩn, chất lượng việc quản lý đối với nhà ở cho thuê; chính sách ưu đãi đối với hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở để cho thuê chính sách hỗ trợ đối với người thuê nhà rất là về giá điện, nước để người lao động, người dân vừa bảo đảm được về chỗ ở, vừa góp phần giảm bớt các khó khăn, nâng cao đời sống cho người lao động và người dân.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên cũng cho rằng dự thảo luật cần làm rõ, sâu sắc hơn về nội dung chính sách cho từng loại hình đối tượng, đáp ứng yêu cầu chung phát triển kinh tế-xã hội, trong đó, cần xác định rõ, đúng, thống nhất nội hàm nhà ở xã hội, mở rộng hơn khái niệm nhà ở xã hội.

Theo đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên, quyền có chỗ ở an toàn, tốt hơn luôn là nhu cầu chính đáng của mọi tầng lớp trong xã hội, nên chăng đưa khái niệm nhà giá thấp thay cho nhà giá rẻ trong tiếp cận, xây dựng chính sách để thúc đẩy phát triển thị trường nhà ở, cả nhà ở xã hội và nhà ở thương mại.

“Cần tránh quan niệm bất thành văn là nhà ở xã hội là nhà ở cho đối tượng loại 2, giá rẻ đi cùng chất lượng kém, không đảm bảo các điều kiện sử dụng cho người dân đã tồn tại ở một số dự án thời gian qua và nhất là với vấn đề nhà ở tái định cư gây bức xúc trong dư luận,” đại biểu biểu Nguyễn Lâm Thành phân tích./.

Theo TTXVN

• Việt Nam mong muốn Campuchia sớm cung cấp thông tin, tham gia nghiên cứu chung về tác động Dự án kênh đào Funan Techo (02/05)
• Những chính sách nổi bật có hiệu lực trong tháng 5-2024 (02/05)
• Nhiều bạn trẻ tăng cường làm thêm dịp lễ thay vì đi du lịch (30/04)
• Tri ân, tưởng nhớ má Huỳnh Thị Sáu, người trao tấm bản đồ cho Trung đoàn 27 (29/04)
• Ấm lòng người có công (27/04)
• “Vườn ươm yêu thương” gây quỹ trao sinh kế cho người dân khó khăn (27/04)
• Phường Chánh Nghĩa, Tp.Thủ Dầu Một: Hỗ trợ 100 người dân khó khăn đi “Chợ 0 đồng” (27/04)
• Huyện Bàu Bàng: Tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ tham gia công tác phòng chống bạo lực gia đình (26/04)