Israel: Nhà báo Yair Lapid bất ngờ tỏa sáng

Cuộc bầu cử Quốc hội Israel diễn ra hôm 22-1 đã không mang lại điều mong muốn cho đương kim Thủ tướng Benjamin Netanyahu, ngược lại đã tạo cơ hội cho nhiều đảng phái nhỏ vươn lên, đặc biệt là sự tỏa sáng bất ngờ của một nhà báo - Yair Lapid, với đảng mới toanh (thành lập chưa đầy năm) Yesh Atid hoặc Yesh Din.

Nhà báo Yair Lapid năm nay 49 tuổi, là con trai của một nhà báo kỳ cựu chuyển sang làm chính khách thành công, đó là ông Yosef Lapid, từng lập ra đảng thế tục Shinui tham gia liên minh cầm quyền của ông Ariel Sharon trước đây. Nối gót cha, Yair Lapid cũng là một nhà báo kỳ cựu trước khi tham gia vào đời sống chính trị. Ông khởi đầu sự nghiệp tại tờ báo quân đội Ba-Mahane (Trong doanh trại), đồng thời tham gia viết bài cho một số tờ báo lớn như Maariv, Yedioth Ahronoth.

  Đảng “Có một tương lai” của Yair Lapid đang được Thủ tướng B. Netanyahu chèo kéo.Năm 1988, ông được báo Yedioth Ahronoth bổ nhiệm làm Tổng biên tập một tờ báo địa phương ở Tel Aviv trực thuộc Yedioth Ahronoth. Năm 1994, Lapid bắt đầu làm phát thanh viên kênh truyền hình tin tức Channel 1, sau đó làm MC truyền hình thực tế Channel 3 trước khi chuyển sang kênh Channel 2 vào năm 1999, và nổi tiếng với loạt chương trình mang tên "War Room" vào năm 2004.

Đầu năm 2012, Lapid bắt đầu chuẩn bị cho việc tham gia vào chính trường với vai trò là một chính khách. Tháng 1-2012, Lapid tuyên bố sẽ rời bỏ nghề báo để làm chính trị. Ngày 30-4-2012, Lapid chính thức đăng ký thành lập đảng Yesh Atid (Có một tương lai), "đón đầu" tham gia cuộc bầu cử sớm, khi đó còn là dự kiến chứ Thủ tướng Netanyahu chưa chính thức tuyên bố. Chỉ vài ngày sau khi Lapid lập đảng chính trị, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố bầu cử sớm vào ngày 22-1-2013.

Nhắc lại việc này để thấy rằng, Lapid với nghề nghiệp báo chí đã có cái nhìn sắc sảo đối với tình hình chính trị trong nước để đưa ra quyết định đúng thời điểm cần thiết. Đó là bước đầu tiên của một chính đảng mới vừa ra đời đã làm nên chuyện ở Israel. Thực tế chính trị Israel không thiếu trường hợp đảng mới ra đời đã tạo nên thế lực mạnh, như đảng Kadima của ông Ehud Olmert là một ví dụ. Olmert dù sao cũng đã là một tên tuổi quen thuộc và dày dạn trên chính trường, nhưng trường hợp của Lapid lại là chuyện khác - một chính khách hoàn toàn mới cũng như chính đảng của mình.

Tuy còn rất mới nhưng Lapid đã mau chóng trở thành một thế lực mạnh. Kết quả sơ bộ của cuộc bầu cử ngày 22-1 vừa qua cho thấy, đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu đã không giành được thắng lợi tuyệt đối như kế hoạch dự kiến, mà ngược lại đã bị tụt giảm tỉ lệ phiếu bầu đáng kể. Tuy vẫn dẫn đầu cuộc đua, nhưng liên minh cực hữu do đảng Likud của ông Netanyahu dẫn đầu đã yếu đi nhiều sau bầu cử, tụt từ 45 ghế kỳ trước còn 31 ghế, và đang phải vất vả tìm kiếm liên minh mới.

Trong bối cảnh đó, Yesh Atid của Lapid bỗng vụt trở thành đảng có số đại biểu được bầu nhiều thứ nhì sau đảng Likud, với 19 ghế, đủ để biến Lapid trong phút chốc trở thành một thế lực mà các lực lượng chính trị kình chống nhau đều cần đến và đều muốn ve vãn. Quốc hội Israel chỉ có 120 ghế, và chỉ cần vượt con số 60 ghế là có thể nắm đa số thành lập chính phủ. Các đảng phái trung tả đã ra sức mời gọi Lapid tham gia liên minh với họ nhằm ngăn cản ông Netanyahu tiếp tục cầm quyền, trong khi ông Netanyahu cũng đang cố chèo kéo Lapid vào liên minh để bảo đảm thế đa số tuyệt đối trong Quốc hội. Trong 2 lời chào mời đó, Lapid đã từ chối nhóm đảng trung tả, và để ngỏ khả năng liên minh với đảng Likud của ông Netanyahu.

Giới phân tích đưa ra nhận định có nhiều khả năng Lapid sẽ tham gia liên minh của ông Netanyahu. Vì, 2 ông có cùng quan điểm trong một số vấn đề, chẳng hạn như vấn đề trợ cấp và ưu đãi dành cho người theo Chính thống giáo, và dân số theo Chính thống giáo đang ngày càng tăng làm tăng thêm gánh nặng cho ngân sách quốc gia. Netanyahu có mối quan hệ rất chặt chẽ với cộng đồng Chính thống giáo, và cũng chính mối quan hệ này đã làm đổ vỡ ít nhất 2 chính phủ liên hiệp của ông Netanyahu do các đảng phái trong liên minh nhất quyết đòi ông Netanyahu phải xử lý vấn đề "gánh nặng" này.

Lapid thì khác, tỏ ra "hiểu biết" hơn và sẵn sàng chia sẻ quan điểm với ông Netanyahu về vấn đề người Chính thống giáo. Tuy nhiên, trong vấn đề này, Lapid có cách giải quyết hơi khác Netanyahu, kêu gọi "chia sẻ công bằng", tức là người Chính thống giáo cũng phải được tham gia lực lượng lao động, gia nhập quân đội và làm việc trong hệ thống công quyền như những thành phần xã hội khác.

Đối với vấn đề hòa bình với người Palestine, Lapid có vài chỗ đồng quan điểm và không đồng quan điểm với ông Netanyahu. Cũng giống như Netanyahu (và rất nhiều người Israel dân tộc chủ nghĩa khác), Lapid chủ trương không nhượng bộ người Palestine, đặc biệt là trong vấn đề chủ quyền Đông Jerusalem, Lapid muốn toàn bộ thành phố Jerusalem thuộc chủ quyền của Israel. Ngoài ra, Lapid chủ trương đàm phán lại với người Palestine, nhưng không phải vì hy vọng có được một thỏa thuận hòa bình, chủ yếu là vì "nếu không làm thế là vô trách nhiệm".

Thế mạnh của Lapid chính là chủ trương cải thiện kinh tế vốn là vấn đề cốt yếu quyết định lá phiếu cử tri. Lapid vận động vì lợi ích của nhóm thu nhập trung bình và thấp bị ảnh hưởng nặng nề do khó khăn kinh tế của đất nước. Phong trào biểu tình đòi "công bằng xã hội" của hàng trăm ngàn người hồi cuối năm 2011 đã trở thành dấu hiệu để các chính khách nhìn vào đó mà dự báo xu hướng của lá phiếu cử tri trong giai đoạn trước mắt. Là một nhà báo kỳ cựu, đương nhiên Lapid không đời nào bỏ qua cơ hội để giành được kết quả như ngày hôm nay.

Lapid đang đứng trước cơ hội trở thành một thành viên có thế lực trong chính phủ mới của Thủ tướng Netanyahu. Có thể, Lapid sẽ được dành cho ghế Bộ trưởng Ngoại giao còn trống do ông Avigdor Lieberman từ chức và đang bị điều tra. Và khi đó, chính phủ mới của Israel sẽ tiếp tục theo khuynh hướng cực hữu.

Theo CAND

• Tình bạn ngày càng khăng khít giữa ông Trump và Elon Musk (23/11)