Tăng huyết áp (THA) được xem là một trong những bệnh có tỷ lệ tử vong hàng đầu. Bệnh thường diễn biến âm thầm và rất ít người bị THA biết mình bị bệnh do dấu hiệu nhận biết của bệnh không điển hình. Do đó, nhằm hạn chế những biến chứng có thể xảy ra, các bác sĩ khuyến cáo, mọi người đặc biệt là những người từ 40 tuổi trở lên nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và đo huyết áp thường xuyên để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Kiểm tra sức khỏe và đo huyết áp thường xuyên để phát hiện và điều trị bệnh THA kịp thời. Trong ảnh: Khám bệnh cho bệnh nhân tại BVĐK tỉnh
Theo các nghiên cứu, bệnh THA đãvàđang cóxu hướng tăng lên rõ rệt trên toàn thếgiới cũng như ởViệt Nam. Ước tính, đến năm 2025 trên thế giới sẽ có khoảng 1,36 tỷ người mắc THA. Điều đáng lo ngại là, người mắc THA có xu hướng ngày càng trẻ hóa và có khoảng 1/3 trong sốnhững người bịTHA không biết mình bịTHA cũng như chỉ có 1/3 sốngười đóđược điều trịmột cách thích đáng.
Bác sĩ Trần Thanh Kỳ, khoa Sốt rét - Nội tiết Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết, bệnh nhân THA có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm về tim, mạch, thận, não, mắt… Những biến chứng này thường diễn tiến thầm lặng nên rất nguy hiểm, cóthểgây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Việc phát hiện muộn bệnh THA ở người mắc bệnh dễ dẫn đến biến chứng do người mắc bệnh chủ quan, không được theo dõi sức khỏe. Do đó, bệnh THA cần được phát hiện sớm vàđiều trịthích hợp thìcóthểtránh được nhiều biến chứng nguy hiểm trên. Cũng theo bác sĩ Kỳ, đa số người THA không có triệu chứng nào trước đó, một số người có biểu hiện nhức đầu, mặt phừng đỏ, mây mù trước mắt, tê tay nhất thời, ruồi bay trước mắt, tiểu đêm… Thế nên, nhiều người bị bệnh THA nhưng không biết mình bị mắc bệnh, chỉ đến khi đi kiểm tra sức khỏe hoặc gặp phải một tai biến nào đó họ mới biết được điều đó. Thế nên, THA được xem là“kẻ giết người thầm lặng”.
THA là bệnh mãn tính, bệnh nhân phải thường xuyên theo dõi sức khỏe và điều trị theo chỉ định của bác sĩ nhằm duy trì huyết áp đạt mục tiêu. Chỉ có duy trì huyết áp đạt mục tiêu mới có thể hạn chế được những biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến bất cứ lúc nào cho bệnh nhân. Mỗi người bệnh sẽ được điều trị theo một liệu pháp riêng, tùy vào các yếu tốnhư: độ tuổi, cân nặng, giới tính, nguyên nhân gây bệnh… Người bệnh THA nên tuân thủchặt chẽliệu trình uống thuốc màcác bác sĩđưa ra. Đặc biệt lưu ý là không được tựýngưng thuốc, nên uống đúng giờtrong một ngày vàtựđo huyết áp, ghi lại kết quả cẩn thận đểbác sĩtheo dõi điều trị tham khảo trong quátrình điều chỉnh thuốc theo diễn tiến của bệnh.
Theo thống kê, cóđến 90 - 95% người bị THA không tìm ra nguyên nhân, chỉ có 5 - 10% người bệnh là có nguyên nhân. Những yếu tốnguy cơ dẫn đến bệnh THA làăn nhiều muối, mặn, stress, béo phì, uống rượu, hút thuốc lá, ít vận động, tuổi cao (nam trên 55 tuổi và nữ trên 65 tuổi)… Bác sĩ Kỳ khuyến cáo, để phòng bệnh THA, mọi người nên thực hành chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý. Trong chế độ dinh dưỡng, không nên ăn quá mặn, giảm các chất dầu mỡ và tăng cường rau xanh, trái cây. Những người nghiện bia rượu, thuốc lá thì nên bỏ ngay. Giữ tinh thần thoải mái, không căng thẳng kéo dài. Mỗi người nên chọn một bộ môn thể dục phù hợp để tập luyện.
Lời khuyên mà các bác sĩ đưa ra là, mỗi ngày nên tập thể dục ít nhất 30 phút, mỗi tuần ít nhất 5 ngày. Việc tập thể dục không chỉ tốt cho sức khỏe mỗi người mà còn giảm 50% nguy cơ bị bệnh tim mạch, trong đó có THA. Với những người đang bị THA, việc tập thể dục nên theo tư vấn của bác sĩ bởi tập luyện như thế nào phải tùy theo tình trạng sức khỏe mỗi bệnh nhân. Việc khám sức khỏe định kỳ và đo huyết áp hàng ngày đối với những đối tượng nguy cơ là rất cần thiết.
Mục đích của điều trị là đưa huyết áp tối đa <140 mmHg và huyết áp tối thiểu <90 mmHg, phát hiện và điều trị kịp thời các biến chứng do THA. Chẩn đoán một người có bịTHA hay không rất đơn giản, chỉ cần đo huyết áp. Huyết áp được đo bằng máy đo huyết áp. Sốđo huyết áp được thểhiện bằng đơn vịmmHg vàgồm 2 chỉsố, chỉsốđầu tiên được gọi làhuyết áp tâm thu hay còn gọi huyết áp tối đa, chỉsốthứ2 gọi làhuyết áp tâm trương hay là huyết áp tối thiểu. Huyết áp được xem làcao khi huyết áp tối đa ≥ 160mmHg vàhuyết áp tối thiểu ≥ 100mmHg. Huyết áp tối đa từ 140 - 159mmHg vàhuyết áp tối thiểu từ 90 - 99mmHg được gọi làcao huyết áp tới hạn.
• HỒNG THUẬN