Vị thành niên - thanh niên (VTN-TN) là lực lượng quan trọng, chiếm số lượng đông đảo, có ý nghĩa quyết định tương lai và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tại Bình Dương, VTN-TN chiếm gần 1/3 dân số và đang sống trong hoàn cảnh môi trường xã hội có những diễn biến nhanh chóng, với nhiều nguy cơ và thách thức liên quan đến sức khỏe sinh sản (SKSS), sức khỏe tình dục (SKTD). Trong thời gian qua, Hội Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) tỉnh đã tổ chức, phối hợp tổ chức nhiều hoạt động truyền thông gần gũi, thân thiện nhằm góp phần trang bị, nâng cao kiến thức, kỹ năng về SKSS, SKTD cho VTN-TN trên địa bàn…
Một buổi truyền thông của Hội KHHGĐ tỉnh về SKSS cho người lao động tại một doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh
Quan hệ tình dục sớm, có thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn, mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS… là những nguy cơ và thách thức liên quan đến SKSS, SKTD mà lứa tuổi VTN-TN đang đối diện. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do các em thiếu kiến thức, hiểu chưa rõ ràng về SKSS, tình dục lành mạnh, an toàn và các biện pháp tránh thai. Việc thiếu các dịch vụ tư vấn và giải quyết các nhu cầu chăm sóc SKSS dành cho VTN-TN cũng là nguyên nhân khiến tình trạng trên có chiều hướng ngày càng gia tăng. Bác sĩ Vũ Thị Kim Tính, Chủ tịch Hội KHHGĐ tỉnh cho biết, xác định rõ vấn đề trên, trong thời gian qua, hội đã tổ chức tuyên truyền, tư vấn tập trung nâng cao nhận thức chuyển đổi hành vi cho VTN-TN về chăm sóc SKSS, SKTD. Việc tuyên truyền còn được triển khai đến lãnh đạo các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân trong cộng đồng thông qua những hoạt động truyền thông phối hợp với các ngành, đoàn thể như Sở Giáo dục - Đào tạo, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh, Đoàn thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Liên đoàn Lao động, các địa phương và những doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Một trong những điều kiện thuận lợi để đưa công tác này đến với đối tượng cần tuyên truyền là việc Hội KHHGĐ tỉnh tiếp nhận Dự án Salin và Choices (do Chính phủ Hà Lan tài trợ) từ Trung ương hội vào năm 2010. Với mục đích đẩy mạnh việc tư vấn và cung cấp dịch vụ thân thiện cho VTN-TN về chăm sóc SKSS, từ khi tiếp nhận đến nay, Tỉnh hội đã triển khai thực hiện dự án trên địa bàn tỉnh bằng các hoạt động cụ thể. Tại Tỉnh hội, đã hình thành một phòng tư vấn và phòng cung cấp dịch vụthân thiện cho VTN-TN; đồng thời thành lập được một đội giáo dục viên đồng đẳng gồm 15 em học sinh, sinh viên ở các trường THCS, THPT, cao đẳng và đại học trên địa bàn tỉnh. Hội còn phối hợp với Sở Giáo dục - Đào tạo và trường THCS Chu Văn An (TP.TDM) thành lập Câu lạc bộ (CLB) “Giáo dục tình dục toàn diện” tại trường. Năm 2015, mô hình CLB tiếp tục được mở rộng thêm tại trường THCS Nguyễn Viết Xuân và CLB trẻ em mồ côi thiệt thòi phường Phú Lợi.
Trường THCS Chu Văn An là một trong những trường được chọn triển khai thực hiện Dự án Choices với mô hình CLB “Giáo dục tình dục toàn diện”. CLB sinh hoạt định kỳ mỗi tháng một lần, thu hút 30 em học sinh từ 12 - 14 tuổi tham gia. Đây là một trong những CLB hoạt động hiệu quả trong việc tuyên truyền những kiến thức về SKSS đến lứa tuổi vị thành niên. Cô Nguyễn Thị Thu Nguyệt, giáo viên trường THCS Chu Văn An cho biết, ý thức được tầm quan trọng của vấn đề và trách nhiệm của mình, trong những năm qua, trường THCS Chu Văn An đã kết hợp với Hội KHHGĐ tỉnh tổ chức nhiều buổi sinh hoạt ngoại khóa, sinh hoạt CLB SKSS VTN cho các em học sinh nhằm trang bị cho các em một số kiến thức nhất định về SKSS VTN. Thông qua các buổi sinh hoạt, các em có cơ hội bày tỏ những thắc mắc của mình về các vấn đề có liên quan đến SKSS. Sự hào hứng của các học sinh chứng tỏ các em rất muốn tìm hiểu và muốn được quan tâm, chia sẻ những thắc mắc, suy nghĩ của bản thân về tâm sinh lý và SKSS tuổi mới lớn. “Ngoài những kiến thức về SKSS, các buổi sinh hoạt ngoại khóa còn giáo dục, nhắc nhở cho các em biết tự bảo vệ mình, yêu bản thân mình hơn và biết quan tâm, gần gũi chia sẻ với mọi người. Do đó, việc duy trì CLB SKSS VTN trong nhà trường là rất cần thiết và có ý nghĩa quan trọng”, cô Nguyệt nói.
Bác sĩ Tính cho biết, việc triển khai dự án trên đã tạo điều kiện cho VTN-TN tiếp cận với gói dịch vụ thân thiện; tiếp cận giáo dục tình dục toàn diện dựa trên quyền và vấn đề nhạy cảm giới, đáp ứng những nhu cầu SKSS, SKTD của VTN-TN. Đến nay, dự án đã tài trợ cho các trường, CLB tổ chức được 41 buổi sinh hoạt ngoại khóa, thu hút gần 6.200 em tham dự. Tại các buổi sinh hoạt, các em được trang bị về kỹ năng sống, kiến thức chăm sóc SKSS. Đây chính là những hoạt động ý nghĩa, góp phần không nhỏ vào việc chăm sóc SKSS VTN-TN trên địa bàn tỉnh.
Từ 2010-2015, hội đã tổ chức tư vấn 217 buổi cho VTN-TN, với hơn 32.300 lượt người tham dự; tư vấn qua tổng đài điện thoại cho hơn 3.400 lượt người; tư vấn trực tiếp cho hơn 68.600 lượt người và cấp phát hơn 30.000 tờ rơi các loại cho VTN-TN và các đối tượng thiệt thòi khác.
HỒNG THUẬN