Nước Đức phân vân tìm người kế nhiệm bà Merkel

Sau một thời gian dài trì hoãn vì đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, ngày 16-1, đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) bầu ông Armin Laschet, Thủ hiến bang Nordrhein - Westfalen (NRW) làm Chủ tịch thông qua kỳ đại hội được tổ chức trực tuyến, với việc ông này vượt qua 2 ứng cử viên tiềm năng khác.

Với vị trí này, ông Laschet sẽ có nhiều cơ hội để trở thành Thủ tướng mới của nước Đức vào mùa thu năm nay, kế nhiệm bà Angela Merkel, người đã dẫn dắt nền kinh tế hàng đầu châu Âu này gần 16 năm. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng người xử lý đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 thành công mới là ứng cử viên tiềm năng trở thành thủ tướng tiếp theo của nước Đức.

Theo truyền thống, Chủ tịch CDU thường là ứng cử viên Thủ tướng cho Liên đảng CDU/CSU. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò gần đây cho thấy, lãnh đạo đảng Liên minh xã hội Cơ đốc giáo (CSU) Markus Soeder cũng là người đang được nhiều cử tri ủng hộ. Do đó, việc chọn ứng cử viên thủ tướng cho cuộc bầu cử sắp tới của phía Liên minh CDU/CSU sẽ cần được thảo luận kỹ lưỡng.

Với ông Laschet, để đảm bảo tính pháp lý, cũng phải trải qua một phép thử nữa, theo đó 1.001 đại biểu tham dự Đại hội CDU sẽ bỏ phiếu một lần nữa qua đường bưu điện và kết quả chính thức sẽ được thông báo vào ngày 22-1 tới. Dẫu vậy, việc bỏ phiếu qua bưu điện dường như chỉ mang hình thức, thủ tục, bởi cả 3 ứng cử viên tham gia tranh cử trước đó nhất trí sẽ tôn trọng ứng cử viên được lựa chọn trong lần biểu quyết trực tuyến.

Thủ tướng Angela Merkel và ông Armin Laschet.

Theo đánh giá của giới truyền thông Đức, ông Laschet được coi là người thuộc xu hướng cởi mở trong CDU và sẽ tiếp tục đường lối chính trị của thủ tướng đương nhiệm, cựu Chủ tịch CDU, bà Angela Merkel. Nếu không có những bất ngờ lớn, Chủ tịch CDU cũng sẽ là ứng cử viên của đảng này cho vị trí Thủ tướng Liên bang trong kỳ bầu cử Nghị viện Liên bang Đức dự kiến diễn ra vào tháng 9 năm nay. Và với tinh thần này, ông Armin Laschet có nhiều cơ hội là người đứng đầu Chính phủ Liên bang mới, sau 4 nhiệm kỳ cầm quyền của bà Angela Merkel.

Về chính sách của Đức thời gian tới, có 60% số người Đức được hỏi mong muốn Chủ tịch mới của CDU sẽ tiếp tục duy trì các chính sách hiện nay của bà Merkel, 51% ủng hộ một liên minh cầm quyền giữa CDU/CSU và đảng Xanh sau cuộc bầu cử Quốc hội tới; 26% ủng hộ liên minh giữa Dân chủ Xã hội Đức (SPD), đảng Xanh và đảng cánh tả; trong khi chỉ có 18% ủng hộ mô hình đại liên minh CDU/CSU-SPD hiện nay.

Tuy nhiên, sẽ vẫn còn những bất ngờ lớn ở phía trước, phụ thuộc rất nhiều vào khả năng kiểm soát đại dịch COVID-19 của Chính phủ Đức nói chung và của Thủ hiến Laschet nói riêng tại bang NWR và đối thủ nặng ký từ München: Markus Soder, Thủ hiến bang Bayern và Chủ tịch đảng CSU.

Phát biểu sau kết quả bỏ phiếu, Chủ tịch CSU Soder mong muốn làm việc và tăng cường hợp tác, đoàn kết của liên minh CDU/CSU. Ứng cử viên Thủ tướng Olaf Scholz (SPD) cũng chúc mừng chiến thắng của ông Laschet. Trong khi đó, lãnh đạo đảng Xanh Barbock và Habeck kêu gọi ông Laschet định vị chính sách của CDU vì ông đang phải đối mặt với những nhiệm vụ lớn. Vì vậy, ông Laschet phải định vị lại CDU sau thời kỳ Thủ tướng Merkel và làm rõ về chính sách của đảng này, trong đó, các nhiệm vụ lớn phải đối phó là đại dịch COVID-19, bảo vệ khí hậu và hiện đại hóa sinh thái của nền kinh tế.

Trong khi đó, lãnh đạo nhóm nghị sĩ AfD Weidel coi việc ông Armin Laschet làm lãnh đạo đảng CDU là đang trên con đường tiến tới liên minh Xanh-Đen. Chủ tịch AfD Meuthen đánh giá, cuộc bầu cử của Laschet là sự nối tiếp của Thủ tướng Merkel và là tin xấu cho nước Đức. Đảng FDP hy vọng liên minh Đen-Vàng sau cuộc bầu cử của ông Laschet, hy vọng về một chính phủ liên minh giữa CDU và FDP. Khi đó, chính sách của chính phủ sẽ thân thiện hơn với doanh nghiệp và tầng lớp trung lưu.  

Trước cuộc bỏ phiếu, ông Laschet cảnh báo rằng chính trị không nên phân cực mà phải luôn tạo niềm tim. Ông Laschet thiên về sự gắn kết xã hội, hòa bình xã hội và nền kinh tế thị trường xã hội. Vài ngày trước cuộc bầu cử CDU, ông Laschet và Bộ trưởng Y tế Jens Spahn, người song hành với với ông từ tháng 2-2019, đã trình bày một chương 10 điểm mang tên “#Impulse2021”, trong đó định vị CDU như là một đảng của nhân dân và tuyên bố biến những năm 20 này trở thành thập kỷ hiện đại hóa đối với Đức: năng động kinh tế mới, an ninh toàn diện, cơ hội giáo dục tốt nhất và công bằng, không khoan nhượng với tội phạm và chủ nghĩa cực đoan.

Về chính sách đối ngoại, ông Laschet và ông Spahn nhấn mạnh định hướng châu Âu và xuyên Đại Tây Dương rõ ràng: kêu gọi hợp tác nhiều hơn với Mỹ trong chính sách khí hậu và thương mại; mong muốn một EU mạnh mẽ hơn và Pháp-Đức tham gia nhiều hơn. Sự thay đổi lãnh đạo ở Mỹ sẽ phù hợp với ông Laschet. Ông từ lâu cũng đã duy trì liên lạc chặt chẽ với giới lãnh đạo chính trị ở Paris. Ông Laschet là đại diện của Đức về quan hệ văn hóa Đức-Pháp từ năm 2019.

Giữa đại dịch COVID-19, ông Laschet hứa với đảng mình sẽ tiếp tục đường lối và phong cách chính trị của bà Angela Merkel. Với chiến thắng của mình, ông đã đảm bảo quyền ứng cử thủ tướng. Các đối thủ của ông hiện cũng đang có kết quả cao trong các cuộc thăm dò gồm Thủ hiến bang Bayer Soder (CSU), Bộ trưởng Y tế Jens Spahn thậm chí vượt qua cả Thủ tướng Merkel trong các cuộc khảo sát mới đây về mức độ phổ biến.

CDU, một đảng luôn tập hợp để đạt được mục tiêu ý chí thống trị, có yêu sách rõ ràng về quyền lực. Với tất cả ý chí cá nhân để nắm quyền, ông Laschet có thể được tin tưởng và có cơ hội thành công lớn nhất cho liên minh trong cuộc bầu cử quốc hội tháng 9 tới. Nhiệm vụ quan trọng nhất của ông Laschet là định vị CDU một cách thông minh về nội dung và chiến lược và gắn kết hai điều này với nhau. Ông Laschet sẽ không phá vỡ chiến lược thành công của bà Merkel. Giống bà Merkel, cùng phong cách hòa giải, tìm kiếm giải pháp và thỏa hiệp, ông sẽ được đánh giá cao ở nước ngoài, đặc biệt là ở châu Âu. Trong chính sách đối ngoại, ông Laschet là một người châu Âu trung thành, ủng hộ quan hệ xuyên Đại Tây Dương.

Theo CAND

• Đức: Chính trường đầy sóng gió (14/11)