Quá trình đô thị hóa Bình Dương đang gặp rất nhiều thuận lợi do cơ sở hạ tầng tương đối hoàn chỉnh. Hàng ngàn khu dân cư (KDC) mới ra đời từ những năm 1990, phục vụ tốt nơi an cư cho người dân các nơi về sinh sống, làm việc. Tuy vậy, nhiều KDC tự phát hình thành làm xấu đi bộ mặt đô thị, đang được các địa phương quyết liệt chấn chỉnh.
Tích cự xử lý
TX.Dĩ An là địa phương phát triển công nghiệp rất sớm của Bình Dương. Quá trình công nghiệp hóa đã thu hút nguồn nhân công về đây làm việc, nhu cầu nhà ở tăng cao. Bởi vậy, từ những năm 90 thế kỷ trước việc phân lô bán nền và các KDC tự phát ra đời như nấm sau mưa.
TX.Dĩ An chi gần 300 triệu đồng để xây dựng đường giao thông, hệ thống điện, nước tại KDC tự phát ở tổ 2, khu phố 2, phường Dĩ An
Theo số liệu thống kê từ năm 1999 đến 2012 cho thấy trên địa bàn thị xã có 248 khu phân lô bán nền tự phát, tổng diện tích khoảng 85,4 ha với gần 12.000 lô. Sau khi đoàn kiểm tra của thị xã kiểm tra tình trạng tự mở đường đi để phân lô, bán nền cho thấy so với số liệu ban đầu thì cả 7 phường của thị xã đều có phát sinh tăng, giảm về số lượng và số KDC tự phát không phù hợp quy hoạch.
Đa số các KDC này thuộc dạng “nhà không số, phố không tên”, cơ sở hạ tầng yếu kém, điện nước chưa có, đường sá nhếch nhác… Ông Nguyễn Thanh Phong, Chủ tịch UBND TX.Dĩ An, cho biết với số lượng hàng trăm KDC tự phát, công tác chỉnh trang đô thị của thị xã gặp nhiều khó khăn, nhất là việc xác nhận nguồn gốc đất để cấp giấy chứng nhận. Cụ thể, nhiều căn nhà được mua đi bán lại nhiều lần, nhiều chủ đất đã rời khỏi địa phương… nên không thể liên lạc để làm các thủ tục đất đai cần thiết. Đáng chú ý, nhiều KDC tự phát dù đáp ứng đủ yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật nhưng lại có nhiều nền đất diện tích nhỏ hơn 60m2. Điều này gây rất nhiều khó khăn, lúng túng cho công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở.
Theo ông Phong, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân có nhu cầu thực sự về nhà ở, TX.Dĩ An đã thực hiện nhiều giải pháp để các hộ dân có thể đăng ký quyền sử dụng nhà ở, đất ở. Việc đôn đốc các chủ đầu tư, chủ đất thực hiện xây dựng hạ tầng đúng cam kết, kể cả việc vận động người dân tại các KDC tự phát bỏ tiền chỉnh trang, cải tạo bộ mặt KDC được chính quyền các cấp quyết liệt thực hiện. Hàng chục KDC tự phát được cải tạo, xem xét để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà ở, đất ở. Mới đây, TX.Dĩ An vừa tổ chức buổi trao quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 8 hộ dân ở tổ 27, khu phố Đông Tân, phường Dĩ An. Tổ 27, khu phố Đông Tân là KDC tự phát phù hợp quy hoạch được chỉnh trang với tổng kinh phí trên 500 triệu đồng, do các hộ dân tự đóng góp.
Không để tái diễn
Theo UBND TX.Thuận An, từ năm 2012 đến nay, địa phương không còn phát sinh việc tự mở đường đi để phân lô bán nền; cùng với đó là tập trung giải quyết 136 KDC tự phát từ trước. Đến nay, thị xã đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 75 khu, còn lại 61 khu chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tổng diện tích trên 275.000m2. Đây là nỗ lực của Thuận An trong công tác chấn chỉnh, phát triển đô thị nhằm hạn chế không để KDC tự phát tràn lan, phá vỡ quy hoạch chung của thị xã và tỉnh.
Ông Huỳnh Thư Lập, Phó Chủ tịch UBND TX.Bến Cát, chia sẻ trên địa bàn Bến Cát có 57 KDC tự phát với tổng diện tích gần 42 ha chủ yếu hình thành trước năm 2013. Đa phần các KDC này hạ tầng không bảo đảm. Qua sự chỉ đạo quyết liệt của Thị ủy, UBND thị xã, đến nay các chủ đầu tư đã cải thiện hệ thống hạ tầng tại 18/57 KDC. Một số KDC tự phát đang được cải tạo, chỉnh trang trong đó có 36 KDC đã đầu tư đường bê tông xi măng, bê tông nhựa, 1 khu đầu tư đường đá xanh, 20 khu chưa đầu tư về cơ sở hạ tầng, còn đường đất. Có KDC tuy được đầu tư hạ tầng nhưng không đồng bộ; một số khu mặt đường rộng 5m nhưng chưa bảo đảm chất lượng, vỉa hè không có, thiếu cống thoát nước...
Quan điểm của lãnh đạo TX.Bến Cát là dứt khoát không để bất cứ KDC tự phát mới hình thành. Không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chưa đủ điều kiện về quy hoạch, hạ tầng… theo đúng quy định. Chính vì thế người dân cần tìm hiểu kỹ thông tin khi phát sinh giao dịch, mua bán nhà đất ở khu vực này.
Trước tình trạng “đầu nậu” thu gom đất, lách luật phân lô tách thửa, phá nát quy hoạch, Sở Tài nguyên và Môi trường vừa trình UBND tỉnh dự thảo diện tích tối thiểu tách thửa, “siết” mạnh việc phân lô bán nền. Theo đó, UBND cấp xã, phường còn để xảy ra tình trạng này thì chủ tịch UBND cấp xã, phường phải chịu trách nhiệm. Nếu để xảy ra nhiều nơi thì chủ tịch huyện, thị, thành phố phải bị kiểm điểm trách nhiệm.
XUÂN VĨ