Hỏi: Khi người sử dụng lao động nhận trẻ em (TE) vào làm việc phải tuân thủ những quy định nào?
Trả lời: Theo quy định tại Điều 121 Bộ luật Lao động năm 1994, sửa đổi, bổ sung năm 2002, 2006, 2007 thì người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người lao động chưa thành niên vào những công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách và có trách nhiệm quan tâm, chăm sóc người lao động chưa thành niên về các mặt lao động, tiền lương, sức khỏe, học tập trong quá trình lao động. Nhà nước nghiêm cấm sử dụng người lao động chưa thành niên làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại hoặc chỗ làm việc, công việc ảnh hưởng xấu tới nhân cách của họ theo Danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế ban hành.
Việc nhận TE vào làm việc hay học nghề ngoài việc phải tuân thủ các quy định chung cho mọi lao động, còn phải tuân thủ các quy định riêng cụ thể, như việc nhận và sử dụng những TE này phải có sự đồng ý và theo dõi của cha mẹ hoặc người đỡ đầu (Điều 120 Bộ luật Lao động năm 1994, sửa đổi, bổ sung năm 2002, 2006, 2007); phải lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày sinh, công việc đang làm, kết hợp những lần kiểm tra sức khỏe định kỳ và xuất trình khi thanh tra lao động yêu cầu (Điều 119 Bộ luật Lao động năm 1994, sửa đổi, bổ sung năm 2002, 2006, 2007).
Đối với các đơn vị nhận TE dưới 15 tuổi vào làm việc còn phải tuân thủ các quy định: Lập sổ theo dõi riêng, ngày tháng năm sinh (kèm theo giấy khai sinh), giới tính, địa chỉ thường trú, trình độ văn hóa, công việc đang làm, họ tên và địa chỉ của cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp và những điều kiện lao động áp dụng với TE; Đăng ký với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội địa phương về việc sử dụng TE chưa đủ 15 tuổi làm việc tại doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh (theo mẫu - kèm theo Thông tư số 21/1999/TT-BLĐTBXH ngày 11-9- 1999 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội); Phải kiểm tra sức khỏe của TE trước khi tuyển dụng và tiến hành kiểm tra sức khoẻ định kỳ, ít nhất 6 tháng một lần; Chịu trách nhiệm về sự an toàn và sức khỏe của TE trong quá trình làm việc.
Hỏi: Trẻ em (TE) được hưởng các quyền và phải thực hiện bổn phận gì theo quy định của pháp luật?
Trả lời: Theo quy định của Điều 2 Nghị định số 36/2005/NĐ-CP ngày 17- 3-2005 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục TE thì TE được hưởng các quyền và thực hiện các bổn phận sau:
1. TE là công dân Việt Nam được hưởng các quyền và thực hiện bổn phận theo quy định của Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục TE và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. TE là công dân Việt Nam trong thời gian sinh sống ở nước ngoài, được hưởng các quyền và phải thực hiện các bổn phận theo quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật của nước nơi TE đang sinh sống. Trường hợp pháp luật Việt Nam và pháp luật của nước nơi TE là công dân Việt Nam đang sinh sống có quy định khác thì quyền và bổn phận của TE được thực hiện theo điều ước quốc tế mà hai nước cùng là thành viên. Trường hợp không có điều ước quốc tế giữa Việt Nam và nước ngoài liên quan thì quyền và bổn phận của TE là công dân Việt Nam được thực hiện theo tập quán quốc tế hoặc theo thỏa thuận giữa hai nước trong từng trường hợp cụ thể.
3. TE là người nước ngoài trong thời gian cư trú tại Việt Nam được hưởng các quyền và thực hiện các bổn phận theo quy định của điều ước quốc tế mà hai nước cùng là thành viên.
P.V