Tôi biết ông qua nhà giáo, thầy thuốc ưu tú Lê Hưng VKD. Sau vài lần gặp gỡ, vị đạo diễn có tính tình hiền hậu đã khá thân thiện với tôi. Ông tâm sự về nghề và “cái duyên” với những người bạn ở Bình Dương…
Những ngày này, Nghệ sĩ ưu tú - đạo diễn Lê Dân đang điều trị bệnh tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh nhưng ông vẫn miệt mài làm việc bên cái laptop. “Tôi đang viết hồi ký. Nhớ đến đâu viết đến đó bởi đã 86 tuổi rồi. Ông trời cho khỏe lúc nào làm việc lúc đó”, ông Dân tâm sự. Thử đọc những trang viết đầu tiên, tôi nhận thấy ông là một người khiêm tốn. Ông viết mở đầu như sau: “Ta như hạt cát nổi trôi/ Mãi phiêu du giữa biển đời mênh mông”và ông ví ông như hạt cát bình thường, may mắn kết bạn với những “hạt cát lung linh” khác để rồi đồng hành qua gian khổ, vui buồn có nhau nhưng tất cả đều chung mong muốn là đem hạnh phúc cho đời.
Nghệ sĩ ưu tú - đạo diễn Lê Dân giới thiệu phim “Cội nguồn” tại Hoa viên Nghĩa trang Bình Dương. Ảnh: Q.NHƯ
Có lẽ ông nói về những ngày tháng cùng ê-kíp làm phim đi khắp đó đây để sống hết mình với nghệ thuật thứ 7. “Học trò tôi nhiều người thành danh, thành tài. Trò là Nghệ sĩ nhân dân, trò giỏi hơn thầy ấy chứ nhưng tôi không buồn mà vui vì điều này, vì mình đã có những thế hệ sau giỏi giang, biết lao động, cống hiến cho nghệ thuật, cho cuộc đời này”, Lê Dân vui mừng. Rồi ông lần giở những bức ảnh kỷ niệm khi làm bộ phim “Những bức thư từ Sơn Mỹ” (năm 2010). Bộ phim dẫn dắt người xem đến với những bức thư của viên trung úy Mỹ được viết trên mảnh đất đẫm máu những người dân vô tội ở Sơn Mỹ gửi về cho vợ cũng như sức sống mãnh liệt của người dân nơi đây. Phim này đã được dự Liên hoan phim quốc tế Canes tại Pháp. Ông còn nói về bộ phim “Cội nguồn”với cốt truyện là cuộc sống của một gia đình giáo viên dù khó khăn vất vả trong cuộc sống nhưng vẫn giữ được nếp sống, giữ được nghề trồng người dù có lúc tưởng như rất bấp bênh…
Trở lại với “cái duyên” của ông với Bình Dương, ông chân tình: “Tôi tình cờ biết được thông tin Hoa viên Nghĩa trang Bình Dương qua mạng. Sau đó tôi gửi thư cho ông Nguyễn Văn Thiền, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Cấp thoát nước - Môi trường Bình Dương nói lên nguyện vọng của mình sau này được… về với Hoa viên Nghĩa trang Bình Dương. Tôi viết thư vì ngưỡng mộ việc làm của ông ấy không những cho người đang sống mà cho người đã khuất, nhất là với văn nghệ sĩ. Thế là một tuần sau, nhân viên của công ty đã đến nhà tôi, ghi nhận tôi được danh hiệu gì, bao nhiêu thành tích, đóng góp gì cho đất nước… Từ đó, tôi được ông Thiền cũng như các cán bộ của công ty rất quan tâm. Một điều nữa mà tôi quý là ở Bình Dương tôi có người bạn là ông Lê Hưng VKD, từng học chung trường Petrus Ký Sài Gòn. Bà nhà tôi và bà Vương Kim Dung vợ ông Hưng lại học chung trường Gia Long. Thế là tôi có mối duyên gắn kết với Bình Dương”.
Chỉ nói về những “bệnh người già” như tiểu đường, cao huyết áp… một lúc, ông lại quay về với những dự án phim sắp tới. “Tôi vẫn làm và khi không đủ sức, sẽ có học trò tôi tiếp sức”, ông cười, vẫn là nụ cười hồn hậu…
QUỲNH NHƯ