Nhức nhối tình trạng khai thác cát trái phép tại suối nước trong - Bài 1

BÀI 1: Suối biến thành sông!

Những năm qua, con suối Nước Trong chảy qua các xã Phước Sang, Tân Hiệp (huyện Phú Giáo) đã không còn yên bình nữa. Lòng suối rung chuyển bởi những “vòi rồng” được cắm sâu xuống đáy, đào bới suốt ngày đêm. Mỗi ngày, suối Nước Trong bị “cát tặc” rút ruột hàng trăm khối cát vàng ươm khiến con suối sạt lở, có đoạn rộng lớn như một khúc sông. Theo người dân, nạn khai thác cát trái phép diễn ra như thế hơn 10 năm qua nhưng đến nay vẫn chưa có hồi kết.

Chiếc bè đặt máy bơm hút cát trái phép của ông D.

Khai thác lộ thiên

Sáng ngày 21-6, chúng tôi theo chân một người dân địa phương tìm đường vào điểm nóng khai thác cát trái phép trên suối Nước Trong. Một điều làm chúng tôi khá ngạc nhiên là việc khai thác cát “lậu” ở đây diễn ra công khai như chốn không người. Cụ thể, trên con đường ĐH504 (đường đi từ xã Phước Sang qua xã An Linh, huyện Phú Giáo) có hai điểm khai thác cát đang hoạt động liền kề nhau. Lúc này đã gần 11 giờ trưa, nhưng tại điểm khai thác của ông Đỗ Văn M. tiếng máy xe múc vẫn đang gầm rú múc cát lên một chiếc xe ben BS 93… Anh N.V.K, người đi cùng chúng tôi, hướng mắt về phía bãi cát rồi ta thán: “Mấy ông ấy có sợ ai đâu mà khai thác lén lút! Nếu ngày trước có khi lén hút cát vào ban đêm, thì nay họ hoạt động suốt ngày đêm”.

Đi dọc theo con suối này một đoạn, chúng tôi lại ghi nhận thêm một điểm khai thác cát trái phép khác tại ấp 6, xã Tân Hiệp. Điểm khai thác này khá kín, nằm lọt thỏm giữa cánh rừng cao su, tiếp giáp giữa xã Tân Hiệp và An Linh. Để thuận lợi cho việc khai thác, chủ bãi đã ngăn suối dẫn nước vào những ao hồ rộng lớn trên phần đất của mình đã đào sẵn. Một chiếc bè được trang bị máy hút, “vòi rồng” thả nổi trên mặt hồ và đang hoạt động hết công suất. Chủ bãi khá tinh vi khi thiết kế ống xả của máy hút cát nằm sát mép nước, nên dù tiếp cận sát khu vực này chúng tôi vẫn chỉ nghe tiếng máy nổ rất nhỏ. Những mẻ cát vàng ươm được hút lên rồi chuyển sang một hồ chứa cạnh bên. Như vậy, nếu không quan sát kỹ, dù đến nơi cũng không dễ nhận ra đây là điểm hút cát lậu.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết chủ bãi này là ông H.V.D. Để ngụy trang cho việc làm phi pháp của mình, ông D. còn xây dựng một công trình dã chiến sát khu vực hút cát. Theo người dân, công trình nhà ở này đã được ông D. xây hơn nửa năm nay, nhưng chỉ mới thi công được vài cây cột và phần tường bao quanh rồi để đó. Khi cơ quan chức năng có đến kiểm tra, ông D. lấy cớ hút cát để xây nhà chứ không phải bán. Tuy nhiên, người dân ở đây cho biết, mỗi ngày ông D. bán ra thị trường khoảng 5 - 7 xe ben cát loại 15 tấn.

Khu vực khai thác cát trái phép sát bên suối Nước Trong của ông M.

Người dân địa phương cho biết, nạn khai thác cát lậu trên suối Nước Trong đã diễn ra hơn 10 năm qua. Cách đây khoảng 4 năm, trên một đoạn suối kéo dài khoảng vài km qua các xã Phước Sang, An Linh, Tân Hiệp mỗi ngày có khoảng 8 máy hút cát lậu hoạt động. Dù cơ quan chức năng huyện Phú Giáo liên tục tuần tra xử phạt, nhưng đến nay vẫn tồn tại 3 điểm khai thác. Do khai thác cạn kiệt nên con suối này liên tục bị sạt lở, có đoạn rộng như cả khúc sông. Việc ngăn suối để khai thác cát đã làm thay đổi dòng chảy, vì vậy mùa mưa là những vườn cao su quanh khu vực khai thác cát của ông D. liên tục bị ngập úng. Anh N.V.K tâm sự: “Ngày trước, khi chúng tôi đến đây lập nghiệp, con suối này chỉ rộng vài mét, nước suối trong vắt, cá tôm rất nhiều. Nay nhìn thấy con suối tan nát, những chiếc “vòi rồng” cắm sâu xuống lòng suối hơn 10m để hút, đào bới, tạo ra những “hàm ếch” khổng lồ bên dưới, chúng tôi không khỏi bức xúc. Việc khai thác này không chỉ gây sạt lở mỗi ngày mà còn nguy hiểm cho trẻ con khi không may lọt vào khu vực khai thác. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp, nhưng rồi đâu lại vào đó, nạn khai thác vẫn tiếp diễn!”.

Nhận diện những đầu nậu hút cát

Thời gian gần đây, do giá cát liên tục tăng cao nên việc khai thác cát trên suối Nước Trong diễn ra mạnh mẽ. Đêm đến, máy hút cát ở các bãi gần như chạy hết công suất cho đến sáng. Và khi mờ sáng là các đoàn xe ben chở cát đã nối đuôi nhau vào bãi vận chuyển. Chủ bãi khai thác ở đây thì gần như ai cũng biết rõ họ tên. Trong đó, ông Đỗ Văn M. và ông Trần Văn H. đã có thâm niên hơn 10 năm khai thác cát trái phép trên con suối này. Người dân địa phương cho biết, điểm khai thác của ông H.V.D trước đây là của ông H. Ông D. mới mua lại phần đất này của ông H. và tiếp tục khai thác khoảng 6 tháng nay. Sau khi bán phần đất này cho ông D., ông H. đã mua lại phần đất của một người dân trên đường ĐH504, thuộc ấp Sa Dụp, xã Phước Sang (cách bãi khai thác của ông M. khoảng 200m) và tiếp tục hành nghề. Trao đổi với P.V, một cán bộ huyện Phú Giáo cho biết, trước đây chủ của phần đất này cũng hành nghề khai thác cát trái phép.

Một điều làm người dân bức xúc hơn cả là bởi ông Đỗ Văn M. đang sinh sống tại ấp Phú Thịnh 2, xã An Thái, nhưng lại có thâm niên đi khai thác cát lậu ở xã Phước Sang. Rất nhiều lần ông M. đã bị cơ quan chức năng huyện Phú Giáo tuần tra bắt quả tang khai thác cát lậu, tịch thu phương tiện, phạt hành chính, nhưng sau đó ông lại mua sắm máy móc hành nghề trở lại. Nhiều người bức xúc cho rằng: Sau những lần bị bắt quả tang và bị xử phạt hành chính về hành vi khai thác khoáng sản trái phép, sao ông M. không bị kỷ luật. Hành vi khai thác cát trái phép bị bắt quả tang nhiều lần như thế có bị khởi tố hình sự hay không? Hay trường hợp của ông Trần Văn H. (ngụ tại ấp 9, xã An Linh) cũng vậy. Ông H. được xem là một trong những người đầu tiên khai thác cát lậu trên con suối Nước Trong. Thời gian qua, ông liên tục chuyển đổi địa điểm khai thác từ xã Tân Hiệp qua Phước Sang, cũng liên tục bị cơ quan chức năng huyện Phú Giáo bắt quả tang, đóng phạt hành chính, nhưng sau đó lại tiếp tục khai thác.

Việc ông M. và ông H. liên tục bị phát hiện khai thác cát trái phép, nhưng sau đó lại đóng phạt và tiếp tục khai thác cát lậu khiến người dân đặt nhiều câu hỏi về sự quyết liệt của chính quyền địa phương đối với vấn nạn cát tặc này. Theo người dân, cát tặc vẫn “còn đất” để hoạt động là vì trong những lần bắt và lập biên bản tịch thu tang vật khai thác cát trái phép ở đây, tang vật thu được chỉ là máy hút cát và vài chục mét “vòi rồng” hút cát, trong khi những đoàn xe ben đến vận chuyển cát ở khu vực này không hề thấy bị bắt. Ở mỗi bãi đều có xe múc, nhưng cũng không thấy tịch thu những phương tiện cơ giới này. Theo người dân, với giá cát hiện tại, chỉ trong một ngày khai thác, chủ bãi có thể mua sắm dư thừa máy móc sau khi bị tịch thu, đóng phạt. Nếu như vậy, biết bao giờ nạn khai thác cát trái phép trên suối Nước Trong mới chấm dứt?

Q.TÁM - H.PHƯỚC

Bài 2: Bao giờ suối Nước Trong được yên bình?

• Thêm 2 chuyến xe hàng hóa hỗ trợ người dân miền Bắc ảnh hưởng bão số 3 (05/11)
• Lan tỏa trên mạng xã hội: Nhóm chị em đội nắng hút đinh giúp người dân (05/11)
• Phụ nữ cùng chung tay thực hiện phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (05/11)
• Phát huy hiệu quả các lợi thế của trung tâm văn hóa thể thao cấp xã (05/11)
• Hội Chữ thập đỏ TP.Thủ Dầu Một: Tặng quà cho ngư dân (05/11)
• “Ngày thứ bảy văn minh” lan tỏa rộng khắp… (05/11)
• Đại biểu Quốc hội đề xuất xây dựng luật về hoạt động từ thiện (04/11)
• Phường Tân Đông Hiệp, TP.Dĩ An: Trao hỗ trợ cho người dân khó khăn, học sinh nghèo (04/11)