Thời gian qua, Đảng ủy, UBND xã Bình Mỹ rất quan tâm đến công tác hòa giải cơ sở (HGCS) gắn với tuyên truyền pháp luật cho người dân địa phương. Bên cạnh đó, các tổ HGCS đã phát huy hiệu quả trong việc tiếp nhận, giải quyết các mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư ngay từ khi mới phát sinh, góp phần giữ gìn bình yên vùng quê.
Tổ HGCS ấp Bình Mỹ họp trao đổi kinh nghiệm hòa giải các tranh chấp trên địa bàn ấp
Hạn chế phát sinh vụ việc phức tạp
Trong những năm qua, tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn xã Bình Mỹ ngày càng phát triển, chất lượng cuộc sống của nhân dân được cải thiện. Cùng với sự phát triển, các mối quan hệ dân sự trong nhân dân xã ngày càng đa dạng, phức tạp. Trong đó, các mâu thuẫn về tranh chấp đất đai và hôn nhân gia đình trở thành những vấn đề “nóng” tại địa phương. Cụ thể tại ấp Mỹ Đức, trung bình một năm, tổ HGCS của ấp tiếp nhận từ 15 - 20 đơn thư yêu cầu hòa giải, trong đó hơn một nửa liên quan đến tranh chấp đất đai và các vụ việc liên quan đến đất đai.
Điển hình như giữa gia đình ông Lê Minh H. và bà Nguyễn Thị B. xảy ra tranh chấp về đất đai. Cách đây hơn 15 năm, bà B. bán cho ông H. một thửa đất với số tiền 180 triệu đồng nhưng chưa làm thủ tục tách thửa. Một thời gian sau, gia đình ông H. yêu cầu bà B. cung cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) để làm thủ tục tách thửa. Tuy nhiên, gia đình bà B. cho biết đã mang GCNQSDĐ thế chấp cho ngân hàng để vay tiền. Bà B. cho rằng đã bán đất cho ông H. với giá “rẻ như cho” nên đề nghị ông H. phải đưa thêm khoảng 500 triệu đồng để trả nợ ngân hàng. Sau khi trả nợ xong, bà B. sẽ đưa GCNQSDĐ để ông H. làm thủ tục tách thửa. Bức xúc trước đề nghị trên, ông H. đã làm đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp với bà B.
Sau khi tìm hiểu vụ việc, tổ HGCS ấp Mỹ Đức đã phân tích “lý - tình” dựa trên quy định pháp luật để ông H. và bà B. hiểu rõ những điểm “được - mất” khi đưa vụ việc ra tòa án để xét xử. Từ phân tích của tổ HGCS, ông H. đồng ý đưa thêm 500 triệu đồng cho bà B. là tiền mua đất. Còn về phần bà B., sau khi nhận tiền của ông H., bà B. có trách nhiệm phối hợp, cung cấp đầy đủ giấy tờ để ông H. thuận lợi làm thủ tục tách phần diện tích đất đã mua trước đó.
Vì tình làng nghĩa xóm
Ông Trần Viết Sơn, Bí thư Chi bộ ấp Bình Mỹ, cho biết: “Để hòa giải thành những tranh chấp như trên, các thành viên trong tổ HGCS phải phối hợp với cán bộ chuyên môn ở xã gặp gỡ các bên liên quan để tìm hiểu vụ việc. Từ thông tin người dân cung cấp, tổ HGCS tiến hành họp phân tích “lý - tình” của mỗi bên rồi đưa ra phương án giải quyết. Từ đó, các hòa giải viên gặp gỡ, giải thích cho các bên tranh chấp hiểu rõ để tìm được tiếng nói chung, dựa trên các quy định pháp luật. Riêng với các mâu thuẫn trong gia đình, tổ HGCS sẽ gặp gỡ riêng người vợ và người chồng để tìm hiểu nguyên nhân cũng như tâm tư của cả hai. Sau đó, các hòa giải viên sẽ dựa vào kinh nghiệm sống và những quy định pháp luật để phân tích cho hai vợ chồng hiểu rõ đúng - sai của mỗi người để cùng nhau xây dựng hạnh phúc”.
Theo ông Sơn, tỷ lệ hòa giải thành các vụ việc tranh chấp tại ấp Mỹ Đức đạt từ 90% trở lên. Riêng trong quý I-2020, tổ HGCS ở ấp không nhận được đơn thư yêu cầu hòa giải. Để đạt kết quả như trên là nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương trong việc bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng hòa giải cho các hòa giải viên. Bên cạnh đó, các thành viên trong tổ HGCS không chỉ có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín trong cộng đồng dân cư mà còn nắm vững kiến thức pháp luật, khả năng vận động, thuyết phục người dân. Nhờ đó, họ có thể nhanh chóng nắm bắt tình hình tại từng cụm dân cư và có những cách can thiệp, khuyên giải kịp thời, thỏa đáng.
Nói thêm về kết quả của công tác HGCS, ông Lê Đình Quang, Chủ tịch UBND xã Bình Mỹ, cho biết: “Ý thức được tầm quan trọng của hoạt động HGCS đối với công tác bảo đảm an ninh trật tự, Đảng ủy, UBND xã luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể thực hiện tốt công tác HGCS gắn với tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân tại địa phương. Với tinh thần trách nhiệm cao, các hòa giải viên đã thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết các tranh chấp trong nội bộ nhân dân kịp thời, không để phát sinh thành các vụ việc phức tạp, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Bên cạnh đó, công tác tiếp công dân, tiếp nhận đơn thư, xử lý và giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền cấp xã được thực hiện đúng quy định, hợp lòng dân. Nhờ đó, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp trên địa bàn xã có những chuyển biến tích cực, tỷ lệ đơn thư giảm so với trước đây. Riêng trong năm 2019, Hội đồng Hòa giải xã đã tiếp nhận 31/31 đơn (giảm 2 đơn so với năm 2018), hòa giải thành 28 đơn, đạt 90%; tổ HGCS ấp tiếp nhận 6/6 đơn, hòa giải thành 4 đơn. Qua đó, góp phần ngăn ngừa phát sinh các loại tội phạm hình sự, tranh chấp về dân sự và các vi phạm pháp luật khác, hạn chế đơn thư khiếu kiện của người dân”
NGUYỄN HẬU