Nghị viện châu Âu vừa bỏ phiếu thông qua Hiệp định Thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA). Trong bối cảnh xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đang gặp khó khăn tại thị trường Trung Quốc do ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, thì đây là một thông tin tốt lành, tiếp thêm động lực cho cộng đồng doanh nghiệp (DN) vững tin. EVFTA chính thức được ký kết ngày 30-6- 2019, được coi là đòn bẩy cho tăng trưởng, mở ra cơ hội lớn để các DN xuất khẩu thâm nhập vào thị trường EU có quy mô GDP tới 18.000 tỷ USD.
Có thể nói, cơ hội lớn mở ra đối với nền kinh tế và cộng đồng DN Việt Nam khi EVFTA có hiệu lực là về lĩnh vực xuất khẩu. Thực tế cho thấy, mặc dù EU đang là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất nhưng thị phần hàng hóa của Việt Nam tại khu vực này vẫn còn khiêm tốn. Và, khi EVFTA được thực thi, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 85,6% số dòng thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU. Tiếp đó, sau 7 năm kể từ khi hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với 99,2% số dòng thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam; đối với khoảng 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, EU cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%. Như vậy, gần 100% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu sau một lộ trình ngắn. Theo các chuyên gia, EVFTA sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020, 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu đãi về thuế quan, EVFTA cũng đặt ra các điều kiện hết sức chặt chẽ về hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam khi thâm nhập vào thị trường này. Do đó, nếu không đáp ứng được các tiêu chuẩn thì các DN Việt Nam khó mà tận dụng được các ưu đãi, lợi thế từ hiệp định này mang lại. Đây cũng là một thách thức rất lớn đặt ra đối với hàng hóa xuất khẩu. Theo phân tích, ngoài các ngành hưởng lợi như dệt may, da giày, nông sản... thì các ngành hóa chất, phương tiện, thiết bị vận tải, thực phẩm chế biến... cũng sẽ chịu sức ép cạnh tranh lớn khi hàng hóa, dịch vụ từ EU nhập khẩu vào Việt Nam.
Mặc dù có cơ hội lớn và thách thức đan xen nhưng EVFTA sẽ mang lại lợi ích to lớn bởi EVFTA kỳ vọng sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, giúp Việt Nam tham gia chuỗi giá trị mới toàn cầu và tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế. Đặc biệt, trong bối cảnh nền công nghiệp 4.0, EU với các quốc gia hàng đầu về công nghệ, việc tham gia EVFTA còn thúc đẩy tăng cường hợp tác công nghệ để các DN Việt Nam tiếp thu khoa học công nghệ tiên tiến trong sản xuất, nâng cao khả năng phát triển và sức cạnh tranh trong hội nhập.
ĐÀM THANH