Đại học Quốc tế Miền Đông: Đơn vị hạt nhân trong yếu tố “nhà trường” để xây dựng thành phố thông minh

Xây dựng thành phố thông minh (TPTM), Bình Dương đã lựa chọn mô hình hợp tác “ba nhà” (Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp), trong đó nhà trường bao gồm các trường đại học, viện nghiên cứu, đóng vai trò quan trọng không chỉ trong đào tạo, nghiên cứu mà qua đó còn là một điểm góp phần thu hút đầu tư vào tỉnh. Đại học Quốc tế Miền Đông (EIU) là đơn vị hạt nhân trong yếu tố “nhà trường” để xây dựng TPTM.

 Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nghiên cứu

Hiện nay, Bình Dương đang phấn đấu trở thành địa phương có sức cạnh tranh toàn cầu về thu hút, phát triển và giữ nhân tài khoa học và kỹ thuật để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển. Xây dựng TPTM, Bình Dương đã lựa chọn mô hình hợp tác “ba nhà”.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Phúc, Hiệu trưởng EIU, nói: “Chúng tôi đã đưa vào hoạt động Vườn ươm doanh nghiệp do Tổng Công ty Becamex IDC tài trợ, hoạt động trong khuôn viên trường. Đặc biệt, vườn ươm còn trang bị kiến thức khởi nghiệp, tạo ra môi trường để kích thích sự sáng tạo và đổi mới. Hiện nay, đã có một số doanh nghiệp được thành lập tại vườn ươm này, trong đó có cả doanh nghiệp của sinh viên kết hợp với giảng viên, doanh nghiệp của Mỹ… Để phát triển khoa Kỹ thuật của trường theo hướng vừa đào tạo vừa làm chức năng “vườn ươm công nghệ”, chúng tôi cũng đã đầu tư tại khoa Kỹ thuật các phòng thí nghiệm chiếu sáng (lighting lab); phòng thí nghiệm fablab... Các phòng thí nghiệm này giúp sinh viên trong và ngoài trường có thiết bị để thực nghiệm, thực hành, chế tác thử nghiệm chứ không “học chay”. Thậm chí, các doanh nghiệp muốn nghiên cứu cải tiến sản phẩm cũng có thể tới hợp tác, sử dụng các phòng thí nghiệm này của chúng tôi. EIU kỳ vọng vừa cung cấp nhân lực nhưng cũng tạo ra môi trường khởi nghiệp, tạo ra một vùng đất thu hút người tài để đóng góp thiết thực vào mô hình “ba nhà” xây dựng TPTM”.

Sinh viên đang thực hành tại phòng thí nghiệm chế tạo trường Đại học Quốc tế Miền Đông. Ảnh: PHƯƠNG LÊ

Vườn ươm doanh nghiệp là một mô hình mới được EIU học hỏi theo mô hình của Hà Lan và nhiều thành phố phát triển trên thế giới, để phát huy tối đa mối liên kết “ba nhà”. Tại đây, một không gian làm việc chung, miễn phí với sự hướng dẫn, hỗ trợ về khởi nghiệp của các chuyên viên có kinh nghiệm sẵn sàng chờ đợi ý tưởng của sinh viên hay bất cứ ai có nhu cầu. Về lâu dài, vườn ươm khởi nghiệp được kỳ vọng sẽ là nơi làm sản sinh các ý tưởng sáng tạo, đột phá; kết nối được giữa sinh viên với doanh nghiệp, cơ chế của Nhà nước để cải tiến được công nghệ, tăng năng suất lao động và các tiện ích phục vụ người dân.

Theo các chuyên gia, tương tác giữa “ba nhà” là chìa khóa cho sự đổi mới và phát triển trong nền kinh tế tri thức và xã hội tri thức. Nhà trường là nền tảng cho một xã hội tri trức. Nhà trường nhận nhiệm vụ bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng cao, khuyến khích phát triển các mô hình sản xuất mới và quảng bá nền kinh tế tri thức. Vai trò của các trường đại học đối với các ngành công nghiệp chính là sự kích thích phát triển của các doanh nghiệp mới (khởi nghiệp) từ những nghiên cứu, mang đến giá trị vốn hóa kiến thức. Các công ty phát triển đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nguồn nhân lực và chia sẻ kiến thức thông qua liên doanh, hoạt động gần giống như các trường đại học. Sự thay đổi của các trường học đóng vai trò quan trọng trong sự đổi mới thông qua việc mở rộng từ nhiệm vụ giảng dạy và nghiên cứu một cách truyền thống sang hướng mới tập trung vào sự phát triển kinh tế và xã hội.

Hiện nay, hệ thống giáo dục tổng thể của Việt Nam chủ yếu mới chỉ giảng dạy và đào tạo lý thuyết; người lao động không chỉ cần có các kiến thức lý thuyết này. Các khái niệm phòng thí nghiệm chế tạo (FabLab), phòng thí nghiệm công nghệ (TechLab) và không gian sáng tạo (MakerSpaces) là những không gian có sẵn các máy móc thực hành sử dụng trong giáo dục đào tạo, nghiên cứu phát triển. Sinh viên, công ty khởi nghiệp hay các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực có thể sử dụng chung các thiết bị của các không gian này với một chi phí thấp để làm việc với công nghệ mà không cần đầu tư tốn kém vào máy móc. Cán bộ giảng dạy có thể hỗ trợ người sử dụng và tổ chức tập huấn cho mọi người. Đây là chìa khóa để cải thiện khả năng sản xuất để tăng tính hiệu quả, giảm chi phí và cải tiến về chất lượng sản xuất để duy trì vị thế cạnh tranh.

Góp phần thu hút đầu tư

Bình Dương là tỉnh phát triển mạnh về khu công nghiệp, là một trong 3 tỉnh đứng đầu cả nước về thu hút đầu tư. Hiện nay, các doanh nghiệp đang có nhu cầu cao về lực lượng lao động có năng lực và kỹ năng, có kinh nghiệm làm việc thực tế và khả năng áp dụng các kiến thức lý thuyết. Do đó, nhà trường cũng là điểm để thu hút đầu tư.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Phúc cho biết hiện nay nhà đầu tư không còn nhu cầu tuyển dụng lao động nhiều như công nhân may nữa, mà họ cần có kỹ sư, nhân lực tay nghề cao, có thể sử dụng những công nghệ mới như trí thông minh nhân tạo. Vì vậy, các trường đại học như EIU có nhiệm vụ đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng theo chuẩn quốc tế là một yếu tố rất cần thiết để thu hút đầu tư. Bên cạnh đó, với thế mạnh là một trường đại học tại tỉnh thu hút vốn đầu tư nước ngoài thuộc tốp cao nhất cả nước, EIU đã đẩy mạnh hoạt động hợp tác quốc tế, cụ thể là đã triển khai ký kết với Đại học Portland của Mỹ, các trường đại học của Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)…

Để thực hiện đề án TPTM Bình Dương, EIU đang thực hiện nhiều bước nhằm tạo ra môi trường hấp dẫn để thu hút người tài, thu hút được những doanh nghiệp công nghệ cao trên thế giới. EIU cũng đang đẩy mạnh xây dựng khoa công nghệ thông tin để làm nền tảng. Điều vui mừng là dù sinh viên của trường chưa có nhiều nhưng hiện nay, 96% sinh viên ra trường đều có việc làm ngay. Đáng lưu ý là nhân lực chất lượng cao một số ngành như kỹ sư phần mềm đào tạo tại trường đã có nhiều doanh nghiệp nước ngoài đến tuyển dụng, nhà trường không cung cấp đủ số lượng theo yêu cầu. Ngoài ra, nhà trường còn mời nhiều giảng viên, trong đó có các giảng viên người Mỹ để giảng dạy ngành công nghệ thông tin và ngành y.

Nhằm đáp ứng nhu cầu cần đào tạo lại hoặc cần có phòng nghiên cứu để cải tiến sản phẩm cho phù hợp với khí hậu, đặc tính người sử dụng tại Việt Nam của các doanh nghiệp nước ngoài đang có nhà máy hoạt đông sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam, EIU đã đầu tư sẵn các phòng thí nghiệm và có các chương trình đào tạo như vậy; luôn cởi mở để giáo viên, sinh viên có thể phối hợp, hỗ trợ doanh nghiệp làm nghiên cứu để thỏa mãn nhu cầu thay đổi công nghệ của doanh nghiệp, giúp việc đầu tư được bền vững và phát triển.

 PHƯƠNG LÊ