Mía, đường gặp khó!
Mỗi năm, lượng đường nhập lậu vào Việt Nam, chủ yếu từ Thái Lan xấp xỉ 400.000 tấn, bằng 30% tổng sản lượng sản xuất trong nước, đang trở thành nguy cơ “giết chết” ngành mía đường nước ta.
Trong lúc hơn 40 nhà máy đường trong cả nước rất vất vả tìm đầu ra thì khách hàng thương mại đã chuyển sang mua đường nhập lậu từ Thái Lan.
Đường nhập lậu từ Thái Lan, chủ yếu đi qua đường biên giới Tây Nam. Để đưa đường lậu về Việt Nam, các đối tượng đã đổi vỏ bao đường Thái Lan thành bao trắng rồi tập kết xuống các ghe ở bờ bên phía Campuchia chờ cơ hội chuyển sang bờ đưa vào các kho nằm dọc bờ sông. Đường nhập lậu tràn vào Việt Nam ngày càng nhiều và giá lúc nào cũng thấp hơn trong nước. Cụ thể, các nhà máy trong nước sản xuất 1 kg đường tốn 12.500 đồng mua mía, trong khi ở Thái Lan chỉ hơn 6.000 đồng. Vài năm trở lại đây, lượng đường nhập lậu ngày một nhiều và rộng khắp, khó kiểm soát, đã gây thất thu cho đất nước mỗi năm lên đến 650 tỷ đồng.
Trước thực tế trên, ngành mía đường Việt Nam bắt buộc phải nâng cao năng suất và giảm giá thành sản xuất để cạnh tranh với đường của Thái Lan và một số nước trong khu vực. Trước thời điểm năm 2015, thuế suất ngành đường trong nội khối ASEAN sẽ không còn (thuế suất bằng 0%). Vì vậy chỉ còn một con đường là giảm giá thành sản xuất ngang bằng với các nước trong khu vực thì ngành mía đường mới có thể tồn tại. Biết vậy nhưng lại là chuyện không dễ chút nào.
Không chỉ đến bây giờ người ta mới biết và chỉ ra sự bất hợp lý của ngành mía đường. Đầu tiên phải nói đến người nông dân trồng mía. Có năm, mía tốt tươi đầy ngoài ruộng nhưng nhà máy thu mua cầm chừng, thậm chí mía đến mùa thu hoạch trổ cờ trắng đồng nhưng không ai đếm xỉa. Người nông dân chán ngán vì thua lỗ, đành chuyển đổi canh tác cây trồng khác. Đến mùa sau, các nhà máy đường lại than không có nguyên liệu để chế biến. Giá đường bị đẩy lên cao, Nhà nước phải nhập khẩu đường để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Đây cũng là lúc đường nhập lậu tìm mọi cách len lỏi tràn vào. Đó là điều hiển nhiên vì giá thành sản xuất, giá bán đường trong nước luôn cao hơn đường nhập lậu. Giới đầu cơ buôn lậu tự tung tự tác, thao túng thị trường đường bằng nhiều thủ đoạn tinh vi…
Vụ thu hoạch mía 2014-2015, nhiều nông dân trồng mía lại khốn đốn khi giá mía đứng ở mức thấp, khó tiêu thụ. Trong khi nhiều nhà máy đường có mguy cơ đóng cửa do càng sản xuất càng lỗ. Chưa kể cả nước còn hơn 300.000 tấn đường tồn kho trong khi đường nhập lậu từ Thái Lan giá rẻ tràn vào khiến ngành mía đường của ta… hấp hối. Một vụ thu hoạch mía lại đến và người nông dân trồng mía không muốn nếm thêm vị đắng của cây mía như họ đã từng…
NHẬT HUY
