Mỹ bị cáo buộc tra tấn tù nhân Afghanistan

Ủy ban Giám sát hiến pháp của Afghanistan (COC) vừa công bố một báo cáo cho biết các tù nhân tại nhà tù Bagram ở Afghanistan do Mỹ quản lý bị tra tấn, đánh đập và ngược đãi.

 Hàng ngàn người bị bắt vô cớ

Chủ tịch COC Gul Rahman Qazi cho biết, không ít tù nhân tố cáo họ đã bị tra tấn. Abdul Jabar, 71 tuổi, cho hay ông bị giam trong một căn phòng tối đen như mực và gãy một chiếc răng sau khi bị khảo cung. Theo một số tù nhân khác, họ bị làm nhục trong quá trình khám xét cơ thể, bị lột sạch quần áo trong thời tiết giá rét. Nhiều người khác thì bị bắt oan. Theo COC, trong số 3.000 người giam giữ tại Bagram chỉ có 300 người được đưa ra xét xử và tuyên án. Số còn lại bị giam giữ mà không có lý do nào hoặc giam vô thời hạn…

  Một lối đi bộ dẫn vào nhà tù Bagram.Ông Qazi kêu gọi Mỹ trao trả quyền quản lý nhà tù Bagram cho Chính phủ Afghanistan, đồng thời nhấn mạnh nước ngoài kiểm soát, quản lý các nhà tù trên lãnh thổ Afghanistan là vi phạm hiến pháp nước này. Trước đó, Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai cũng đã yêu cầu Mỹ phải trao trả quyền quản lý nhà tù Bagram cho Afghanistan trong vòng 1 tháng. Đây cũng là một trong những điều khoản thỏa thuận quan trọng về hợp tác chiến lược giữa Mỹ - Afghanistan.

Một số chuyên gia chính trị nhận định động thái của ông Karzai là nhằm phản đối Mỹ và một số nhân vật của Afghanistan ngầm thảo luận về việc Taliban mở văn phòng chính trị tại nước ngoài (có thể là Qatar), bước đi tiến tới đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Taliban. Theo ông Karzai, mọi thỏa thuận, đàm phán đều phải thông qua chính quyền đương nhiệm do ông đứng đầu.

 Những vết nhơ nhà tù Mỹ

Nhà tù Bagram còn được biết đến với tên gọi Trung tâm giam giữ Parwan, được xây dựng tại căn cứ quân sự của Mỹ ở Bagram, phía Bắc thủ đô Kabul sau khi Mỹ phát động cuộc chiến tại Afghanistan năm 2001. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Victoria Nuland, cho biết Mỹ sẽ nghiêm túc xem xét và điều tra các cáo buộc về tra tấn tù nhân.

Sự kiện nhà tù Mỹ ở Bagram nhắc dư luận nhớ đến các scandal nhà tù Mỹ trên khắp thế giới. Các tù nhân bị giam giữ tại nhà tù Abu Ghraib do lính Mỹ kiểm soát ở Iraq đều xem Abu Ghraib là địa ngục trần gian. Abu Mustafa, bị bắt tháng 12-2004 và bị giam giữ 10 tháng tại Abu Ghraib, cho hay đó là chuỗi ngày kinh hoàng trong cuộc đời anh. Theo Abu Mustafa, một trong những hình thức tra tấn ở Abu Ghraib là nhốt tù nhân vào trong các hộp sắt rồi tạo ra những tiếng động khiến tù nhân đau đầu ghê gớm. Hiện Abu vẫn thường xuyên bị các cơn đau đầu hành hạ.

Năm 2004, hàng loạt ảnh về ngược đãi tù nhân được công bố khiến cả thế giới rúng động bởi những hành động tra tấn dã man tại Abu Ghraib. Tổng thống Mỹ thời điểm đó, George W. Bush, đã thừa nhận: Tra tấn tù nhân là một “lỗi lầm lớn nhất” của Mỹ tại Iraq. Nhà tù này sau đó đã phải đóng cửa từ tháng 12-2006 đến 2-2009. Naji Abid Hamid, người đứng đầu Ahed, một tổ chức về quyền tù nhân, cho biết 70% trong số hàng chục ngàn tù nhân bị giam giữ tại các nhà tù của Mỹ đều mắc các vấn đề về tâm lý, sức khỏe. “Có những người sau khi được trả tự do sống tách biệt hẳn với cộng đồng hoặc không chịu ăn uống gì trong nhiều ngày”, Hamid nói. Abu Mohammed, 47 tuổi, sống ở Samarra (Iraq), tin rằng anh đã trở thành người “chống lại xã hội”. Anh không còn cảm thấy vui vẻ, muốn gần gũi bạn bè, gia đình. Abu bị giam giữ tại Abu Ghraib trong 2 năm.

Ngày 11-1 tới đây đánh dấu 10 năm nhà tù Guantanamo của Mỹ tiếp nhận những tù nhân đầu tiên trong cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ. Mặc dù Tổng thống Mỹ Barack Obama từng cam kết sẽ cho đóng cửa nhà tù này nhưng đến nay lời hứa vẫn chưa thành hiện thực. 171 tù nhân hiện vẫn bị giam giữ tại Guantanamo. Hãng AFP dẫn lời ông Rob Freer thuộc Tổ chức Ân xá quốc tế (AL), nhận định Guantanamo đã trở thành biểu tượng về thất bại mang tính hệ thống của Mỹ về nhân quyền.

Theo SGGP

• Bầu cử Pháp: Phe cực hữu mất cơ hội nắm chính phủ, Thủ tướng Attal bất ngờ từ chức (08/07)
• Chủ trương chính của Tổng thống đắc cử Iran (07/07)
• 100 ngày thử thách đối với ông Keir Starmer (07/07)
• Mỹ nhận định đề xuất ngừng bắn mới của Hamas là 'bước đột phá' (06/07)
• Công đảng thắng đảng Bảo thủ, chiếm đa số tại Hạ viện Anh (05/07)
• Nga phản ứng về việc Azerbaijan và Armenia được mời dự hội nghị thượng đỉnh NATO (05/07)
• Nga ngừng tham gia Hội đồng Nghị viện OSCE (04/07)
• Thủ tướng Ấn Độ chia buồn với gia đình các nạn nhân vụ giẫm đạp tang thương (03/07)