Theo Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý cơ sở giáo dục (Bộ GD&ĐT), trong năm 2012 tình trạng thiếu GV diễn ra chủ yếu ở một số vùng, miền khó khăn mà một trong những nguyên nhân là do các địa phương đang thực hiện đề án phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi nên thiếu GV dạy 2 buổi/ngày; do triển khai dạy ngoại ngữ đến năm 2020, bổ sung người dạy môn thể dục thể thao, âm nhạc, mỹ thuật… Đối với một số môn, một số vùng, GV đã đủ nhưng số lượng được đào tạo ra vẫn nhiều nên sinh viên ra trường không thể tìm được việc.
Được biết, năm nào Bộ GD&ĐT cũng yêu cầu các địa phương có kế hoạch khảo sát số lượng GV ở các trường học, dự báo nhu cầu nhân lực trong ngành nhằm triển khai quy hoạch gắn kết giữa đào tạo và sử dụng tốt hơn. Bên cạnh đó là định hướng cho các em học sinh chọn lựa vào ngành sư phạm không chỉ theo năng lực của mình mà còn phải căn cứ vào nhu cầu thực sự của địa phương… Và để dứt điểm được tình trạng vừa thừa, vừa thiếu GV nói trên cần phải có thời gian cùng với việc điều chỉnh cơ học dân số và sự chung tay, góp sức của các địa phương (thông qua việc làm tốt khâu dự báo nhu cầu công khai cho thí sinh và phụ huynh được biết để lựa chọn đúng ngành, khi các em ra trường có thể sắp xếp được việc làm)…
Như vậy là đã rõ, do việc đào tạo không theo nhu cầu mà lại chạy theo chỉ tiêu, nhiều trường đào tạo tràn lan nhưng không tính đến đầu ra cho sinh viên nên đã dẫn đến tình trạng vừa thừa, vừa thiếu GV. Và thực tế hiện nhiều địa phương đang thiếu GV mầm non, tiểu học do chúng ta mới chỉ quan tâm đến phần ngọn là đào tạo GV THCS, THPT, đại học, trên đại học trong khi giáo dục mầm non, tiểu học là bậc học có vai trò quan trọng đối với việc hình thành nhân cách của học sinh thì lại chưa được chú trọng đúng mức, GV dạy mầm non, tiểu học chưa được quan tâm, đãi ngộ xứng đáng.
Giải pháp mà nhiều người có kinh nghiệm hoạt động trong ngành giáo dục đề xuất là Nhà nước cần quản lý và chỉ đạo, định hướng cho các trường đào tạo theo kế hoạch, đáp ứng được nhu cầu đang cần của xã hội; cần nhìn nhận một cách công bằng, đối xử tương xứng đối với GV các cấp, nhất là đối với GV mầm non, tiểu học; có chế độ ưu đãi đối với GV bám trụ ở vùng sâu, vùng xa… có như thế mới hy vọng giải quyết được tình trạng vừa thừa, vừa thiếu GV như hiện nay!
VÕ HƯƠNG