15 năm trước, từng có ý kiến cho
rằng: Vịnh Hạ Long có thể trở thành "gà đẻ trứng vàng" nuôi được cả
tỉnh Quảng Ninh, thậm chí hơn thế nữa. Nhưng đến nay, chưa thấy có quả trứng
vàng nào của “con gà” đó.Tại hội thảo quốc tế “Bảo tồn và
phát huy giá trị di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - tầm nhìn mới” tổ
chức ngày 24.7 tại TP.Hạ Long, nhiều kiến nghị đã được đưa ra nhằm thay đổi
thực trạng hiện nay.
Hạ Long chính là một vùng văn hóa15 năm không thêm sản phẩmBí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh - ông
Phạm Minh Chính - từng có một nhận xét khá chính xác về dịch vụ du lịch Hạ
Long: “Làm cơm thì tạm, làm cỗ thì không ổn”.Sự thực, theo Tổng cục trưởng Du
lịch VN - ông Nguyễn Văn Tuấn: Việc khai
thác du lịch trên vịnh Hạ Long vẫn tổ chức như cách đây 15 năm, hầu như không
tạo ra được sản phẩm mới. Đó là tour với hành trình nhàm chán: Lên tàu - đi
thăm vịnh, hang động - lên tàu và về bờ. Cũng đã có nhiều chủ trương, dự án
phát triển sản phẩm trên vịnh, với những cái tên nghe rất mỹ miều, nhưng rốt
cuộc vẫn chỉ nằm trong ý tưởng. Do sản phẩm du lịch Hạ Long quá nghèo nàn, nên
doanh thu của 10 khách sạn 4 sao ở đây chỉ ngang với khách sạn Metropole Hà Nội
- khoảng 680 tỉ/năm.Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho
rằng: Sản phẩm du lịch trên vịnh đã
nghèo nàn, trên bờ cũng không khá hơn, nên nhiều khi thăm xong vịnh, ông chỉ
muốn về thẳng Hà Nội. “Không bãi tắm đẹp, không resort đúng nghĩa. Đảo Tuần
Châu chỉ là làng văn minh, chứ không phải resort. Cả thành phố Hạ Long không có
nổi một cái rạp hát. Tối đến chẳng biết làm gì” - ông Vũ Khoan thẳng thắn.Chuyên gia Moon Koyoo Kim (Hàn
Quốc) cho rằng, các sản phẩm du lịch Hạ Long chưa phát huy được bất kỳ nét văn
hóa địa phương nào. Ông cho rằng, Hạ Long có rất nhiều điểm có thể kết nối để
tạo thành một “Vành đai du lịch”, nhằm giữ khách qua nhiều ngày chứ không chỉ
dừng ở mức trung bình 1,5 ngày/người như hiện nay.Tâm trạng chung: Quan ngạiVịnh Hạ Long đang bị tấn công từ
nhiều phía, từ trên bờ lẫn dưới biển, từ các nhà máy ximăng, nhiệt điện, hoạt
động khai thác than, các dự án lấn biển, nước thải cho đến các hoạt động du
lịch, sinh hoạt của người dân ngay trên vịnh.15 năm qua đã chứng kiến hệ thống
rừng ngập mặn, vốn là hàng rào bảo vệ cho vịnh Hạ Long ở ven bờ - hầu như bị
hủy hoại hoàn toàn bởi những dự án bất động sản. Những cảnh báo của giới chuyên
môn và đặc biệt là của UNESCO về những hệ lụy của các dự án lấn vịnh dường như
không ngăn nổi tham vọng của những người
muốn mở rộng thành phố, khiến mặt vịnh ngày càng bị thu hẹp. Rất may, một loạt
các dự án bất động sản lấn biển khác vừa bị bãi bỏ, cùng với chủ trương “không
san đồi, không lấn biển” của Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh, nếu không, vịnh Hạ
Long sẽ trở thành “miếng da lừa”.Điều quan ngại nhất là tình trạng
ô nhiễm môi trường nước trong vịnh. Giờ đây, muốn tìm lại nước vịnh màu xanh
như xưa, có lẽ phải đi tàu ra cách bờ hàng kilômét. “Với tôi, những thách thức
lớn nhất với vịnh Hạ Long hiện tại là tình trạng rác rưởi đầy mặt vịnh và nước
biển bị ô nhiễm. Nhiều khi đi thăm vịnh, du khách cũng muốn đắm mình trong
nước, nhưng không dám” - Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam - bà
Katherine Muller Marin nói.Tại hội thảo, các đại biểu cũng
bày tỏ sự lo ngại về tình trạng quy hoạch, xây dựng tùy tiện, khiến thành phố
du lịch nham nhở như khu rừng cháy dở bởi đồi, núi bị “xẻ thịt”, tàn phá không thương tiếc.Kiến trúc sư Ngô Trung Hải - Viện
trưởng Viện Kiến trúc, quy hoạch đô thị và nông thôn, Bộ Xây dựng - bày tỏ sự
nuối tiếc về một thành phố có biển đẹp như Hạ Long, nhưng lại thiếu không gian
phố biển. Ông Phạm Từ - nguyên Tổng cục phó Tổng cục Du lịch - cũng cho biết,
ông từng tư vấn cho Hạ Long khi xây nhà ven bờ biển và trên đảo không được cao
quá ngọn dừa, và nhà trước không được cao hơn nhà sau. Tuy nhiên, các công
trình xây dựng ở Hạ Long hiện nay lố nhố, thấp cao theo ý thích.Cũng theo ông Phạm Từ, hội thảo
lần này đặt ra tầm nhìn mới cho vịnh Hạ Long, nhưng những nội dung đưa ra thảo
luận đều là những vấn đề rất cũ mà ông từng tham gia. Điều đó cho thấy nếu
không có quyết tâm, có cách làm mới thì mọi chuyện vẫn không có gì thay đổi.Ông Phạm Trung Lương - Phó Viện
trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch - cho rằng, thách thức lớn nhất đối
với việc bảo tồn và phát huy giá trị của vịnh Hạ Long là vấn đề nhận thức, mà
hàng đầu là quan thức: “Những người đưa ra chính sách, quản lý và điều hành nếu
tâm huyết, có tầm nhìn thì di sản sẽ được khai thác hiệu quả và bảo tồn tốt
nhất”.Theo Lao Động