“Ngạc nhiên” với… tăng trưởng!
Xin mượn ý của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh làm tựa bài cho chuyên mục kỳ này để có đôi dòng lạm bàn về mức tăng trưởng GDP (tổng sản phẩm nội địa) của Việt Nam mà mấy hôm nay đã có dịp “phơi bày” trên mặt báo sau hội nghị toàn quốc ngành kế hoạch - đầu tư vừa được tổ chức tại Đà Nẵng. Không chỉ riêng người Việt “ngạc nhiên” với con số tăng trưởng của đất nước mình mà theo lời của ông Vinh là “thế giới họ nhìn mình rất lạ”!
Cái lạ mà ông Vinh đề cập chính là việc hầu hết các tỉnh, thành trong nhiều năm qua đều có mức tăng trưởng GDP rất “ấn tượng” với hai con số. Rất nhiều địa phương tăng trưởng GDP 14 - 15%, nhưng GDP cả nước vẫn cứ trầy trật mức 6 -7%/năm. Đó không chỉ là sự ngạc nhiên mà là nghịch lý khó có thể chấp nhận. Nhưng nghịch lý đó vẫn tồn tại nhiều năm nay, vậy nên thế giới “nhìn mình rất lạ” cũng chẳng có gì phải… ngạc nhiên!
Cái đáng buồn và đáng bàn hơn chính là việc con số tăng trưởng ảo bao năm nay của các địa phương đã được Bộ Kế hoạch - Đầu tư nhìn thấy. Ngay bản thân các địa phương cũng nhìn thấy, duy chỉ có điều bây giờ mới nói ra. Không nói ra bởi các tỉnh, thành trong cả nước đều làm vậy, đều cùng chung một cách tính GDP không sát thực tế. Và chung quy lại, không gì khác hơn mà đó là chạy theo thành tích tăng trưởng. Phát biểu tại hội nghị, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi nêu một ví dụ rất “thuyết phục” rằng, một cái dầm cầu sản xuất tại Đà Nẵng thì Đà Nẵng đã tính vào GDP của địa phương. Cái dầm cầu đó mang vào thi công một chiếc cầu ở Quảng Ngãi lại được tính thêm một lần nữa của tổng thể cả chiếc cầu vào GDP của tỉnh này. Với cách tính như vậy, mức tăng trưởng GDP không “ấn tượng” mới là điều lạ!
Lãnh đạo địa phương thấy cách tính không thực tế nhưng vẫn chấp nhận có thể vin vào lý do “địa phương nào cũng vậy cả” và không nói ra thì chắc ai cũng hiểu đó là vì thành tích tăng trưởng. Vậy tại sao Bộ Kế hoạch - Đầu tư nhìn thấy từ lâu lại không lên tiếng để con số tăng trưởng thực chất hơn? Trả lời câu hỏi này xin dành riêng cho các quan chức đầu ngành của bộ này vậy. Không nói thẳng, nói thật về con số tăng trưởng mới có tình trạng những địa phương thực sự nghèo, sản phẩm nội địa chẳng có gì ngoài mấy loại cây, con nông nghiệp truyền thống “tự cung, tự cấp”, nhưng tốc độ tăng trưởng vẫn hai con số tròn trĩnh vô cùng đẹp! Tại sao vậy? Chính lãnh đạo Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho biết, mặc dù địa phương đó không có sản xuất lớn, công nghiệp, dịch vụ lèo tèo nhưng họ lại có cái… cửa khẩu lớn để các tỉnh, thành khác đưa hàng qua. Giá trị hàng hóa xuất khẩu hàng tỷ USD vẫn được họ tính vào GDP của địa phương mình.
Thay đổi cách tính GDP là điều phải làm. Đã nói thật thì hãy tính đúng, tính đủ. Nếu không thế giới họ vẫn tiếp tục “ngạc nhiên” thêm nhiều năm nữa!
CẢNH HƯỞNG
