Huyết áp cao không hẳn là cao huyết áp!

 Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên là cách rất tốt để ổn định huyết áp 5 triệu chứng chính

Số huyết áp trung bình của người Việt Nam là 120/80mmHg nhưng chúng ta hay gọi tắt là 12/8 (trong đó, 12 gọi là số huyết áp trên, 8 gọi là số huyết áp dưới). Hơn 10 năm trước đây, theo Tổ chức Sức khỏe thế giới (WHO), gọi là CHA khi số huyết áp trên cao hơn 16 hoặc số huyết áp dưới cao hơn 9,5; ở người cao tuổi, huyết áp 16 - 17 vẫn xem là bình thường không cần điều trị. Quan niệm hiện nay có nhiều khác biệt khi chỉ gọi là CHA nếu số huyết áp trên cao hơn 14 hoặc số huyết áp dưới cao hơn 9 và ở người cao mức huyết áp 16 - 17 vẫn gây hại cho tim, não, mạch máu… nên phải điều trị đưa huyết áp về dưới 14/9.

Chúng ta nên biết 5 triệu chứng chính của CHA là: Nhức đầu (phía sau gáy hay trước trán, thường vào buổi sáng, đôi khi kéo dài cả ngày); chóng mặt (cảm giác đi đứng không vững và hơi nặng đầu); mệt (cảm giác nặng ở ngực và hơi khó thở); yếu liệt tay chân vài giây đến vài phút; chảy máu cam tái phát nhiều lần, mỗi lần chảy máu giọt nhanh và nhiều do áp lực máu cao làm vỡ mạch máu nhỏ ở niêm mạc mũi. Nếu CHA không được phát hiện và chữa trị thì tình trạng chảy máu cam sẽ tái phát nhiều lần.

Tăng nhưng… giả tạo

Tuy nhiên, các triệu chứng nói trên còn gặp trong nhiều bệnh khác nên chúng ta cần lưu ý khi đo huyết áp thấy cao có thể là tăng huyết áp thực sự nhưng lại có một số trường hợp là tăng huyết áp giả tạo. Hiện tượng CHA giả tạo thường do 2 nguyên nhân:

- Do hồi hộp lúc đến khám bệnh làm tim đập nhanh làm huyết áp tăng lên (có nhiều trường hợp số huyết áp trên có thể tăng cao đến 160 đến 180mmHg nhưng hiếm khi tăng đến 200mmHg). Trong trường hợp tăng huyết áp giả tạo luôn đi kèm với nhịp tim nhanh nên người bệnh có cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực… Sau khi trấn an và nghỉ ngơi khoảng 30 phút thì huyết áp và nhịp tim về bình thường. Cũng có nhiều trường hợp phải nghỉ đến vài giờ số huyết áp trên mới về bình thường.

- Do xơ cứng động mạch cánh tay làm cho số huyết áp trên đo được cao hơn thực tế. Hiện tượng này có thể gặp ở 10% người già. Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ cho thực hiện một số nghiệm pháp đặc biệt để xác định tình trạng tăng huyết áp giả tạo ở người cao tuổi này.

Do vậy, khi đo huyết áp tại nhà thấy cao, bà con không nên tự ý dùng thuốc mà phải đến bác sĩ gần nhà khám lại xem có phải là CHA thực sự hay không.

Nếu không xác định được tăng huyết áp giả tạo mà điều trị như CHA thực sự có thể gây nhiều nguy hiểm cho người bệnh như tình trạng tụt huyết áp, hạ huyết áp tư thế đứng. Đây là hiện tượng người đang nằm hoặc ngồi đứng dậy nhanh thấy bị hoa mắt không đứng vững được và bị té ngã đột ngột, có nhiều trường hợp tình trạng té ngã này đã gây chấn sọ não….

THS - BS PHAN HỮU PHƯỚC

(Giám đốc Phòng khám Lão khoa Med-Vie - TP.HCM)

• TP.Bến Cát: Gần 400 người tham gia hiến máu tình nguyện (27/06)
• Đẩy mạnh kiểm tra an toàn thực phẩm tại các điểm thi, cụm thi (26/06)
• Hành động quốc tế về dân số và phát triển (26/06)
• Cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần cho người cao tuổi (26/06)
• Tăng cường truyền thông về tác hại của thuốc lá (25/06)
• Hủy hoại sức khỏe vì hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng (21/06)
• Không khám thai định kỳ, sản phụ bị u buồng trứng quấn thai (12/06)
• Chủ động phòng ngừa bệnh đầu mùa mưa (12/06)