Vẫn còn khó với khói thuốc?
Luật Phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-5-2013, đến nay vừa tròn một tháng. Theo ghi nhận của chúng tôi, trước và sau khi luật này có hiệu lực thực thi thì hầu như việc hút và bán thuốc lá của người dân chưa có gì thay đổi. Tác hại do hút thuốc lá chắc ai cũng đã quá rõ. Trong khói thuốc lá có hàng ngàn chất độc gây ung thư phổi, thanh quản, dạ dày, gây nhồi máu cơ tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Hậu quả của khói thuốc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng để hạn chế và bỏ được thuốc lá lại là điều không dễ dàng.
Trước khi có Luật PCTHTL, cuối năm 2009, Bộ Y tế đã phát động chiến dịch truyền thông quốc gia về kiểm soát thuốc lá, nhằm kêu gọi thực hiện Quyết định 1315 ngày 21-8-2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt kế hoạch thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá. Và, từ ngày 1-1-2010, việc hút thuốc lá tại nơi công cộng bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, lệnh cấm vẫn không khả thi, những quy định chưa đi vào cuộc sống.
Luật PCTHTL cũng quy định rõ địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn như cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em, nơi làm việc, trường cao đẳng, đại học, học viện… Ở những địa điểm công cộng cho phép hút thuốc lá, luật yêu cầu thành lập khu vực dành riêng cho người hút thuốc, có biển báo hướng dẫn, cách biệt với khu vực chung, có hệ thống thông khí hai chiều để không ảnh hưởng đến người xung quanh. Luật cũng quy định không được bán, cung cấp thuốc lá cho người dưới 18 tuổi; thanh tra sở y tế các tỉnh, thanh tra Bộ Y tế được phân công làm nhiệm vụ xử phạt người hút thuốc tại địa điểm cấm hút thuốc lá. Việc xử lý thuốc lá giả, kém chất lượng, buôn lậu thuốc lá là nhiệm vụ của Bộ Công Thương... Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là thanh tra y tế vừa ít vừa mỏng, vừa nhiều nhiệm vụ thì lấy đâu ra người xử phạt? Việc xử phạt cũng khó tiến hành thường xuyên được, mà chủ yếu dựa vào sự tự giác, ý thức pháp luật, hành vi văn hóa của người hút thuốc lá và sự nhắc nhở, cảnh báo của những người xung quanh.
Vì vậy, việc quy định xử phạt hành chính của Luật PCTHTL chỉ mang tính răn đe, giáo dục, không mang yếu tố quyết định. Mà yếu tố quyết định để Luật PCTHTL đi vào cuộc sống là cần tăng cường công tác tuyên truyền và vận động để người dân hiểu tác hại của thuốc lá, từ đó có ý thức thực hiện.
NHẬT HUY
