Bình Dương đã và đang triển khai các giải pháp, đề tài, đề án để đánh giá sức chịu tải, khả năng tiếp nhận, xu thế chất lượng nước trên địa bàn tỉnh, góp phần quản lý, bảo vệ nguồn nước tốt hơn. Ngoài ra, tỉnh cũng đẩy mạnh việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu nguồn thải, góp phần tăng cường công tác quản lý Nhà nước về môi trường.
Nhân viên ngành môi trường lấy mẫu nước mặt kênh Tân Vĩnh Hiệp chảy ra suối Chợ
Giảm thiểu ô nhiễm
Song song với phát triển kinh tế, Bình Dương đang phải đối mặt với áp lực đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho sinh hoạt và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, nguy cơ suy thoái và ô nhiễm nguồn nước. Môi trường nước mặt đã và đang chịu nhiều nguy cơ ô nhiễm từ nhiều nguồn thải khác nhau như nông nghiệp, đô thị… Trong đó, sự gia tăng dân số, tốc độ đô thị hóa và công nghiệp hóa trên địa bàn tỉnh rất cao là những yếu tố cần quan tâm. Báo cáo liên quan đến hiện trạng môi trường tỉnh Bình Dương trong những năm gần đây cho thấy những áp lực đáng kể cũng như tính cấp thiết của công tác nghiên cứu khoa học gắn liền với các hoạt động bảo vệ môi trường.
Tốc độ phát triển công nghiệp và đô thị cũng đang tăng rất nhanh, nhiều dự án đầu tư mới, nhiều nhà máy bên ngoài khu, cụm công nghiệp và từ khu vực phía Nam của tỉnh chuyển dịch, tập trung về phía Bắc của tỉnh. Điều này sẽ tạo áp lực lớn lên các nguồn tiếp nhận nước thải phía thượng nguồn. Việc bố trí đầu tư phát triển công nghiệp cần có cơ sở khoa học và thực tiễn để ra quyết định phù hợp. Trong đó, quản lý đầu tư theo tiểu lưu vực sông, dựa vào sức chịu tải và khả năng tiếp nhận của nguồn nước là hướng tiếp cận phù hợp đối với giai đoạn hiện nay.
Để đánh giá xu thế chất lượng và quản lý nguồn nước, năm 2011 Bình Dương đã có quy hoạch mạng lưới quan trắc, năm 2016 quy hoạch tài nguyên nước, năm 2017 quy hoạch danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ, cùng nhiều đề án, nhiệm vụ khác về tài nguyên nước. Tuy nhiên, các số liệu chủ yếu nhằm đánh giá xu thế chất lượng nước, phát hiện và cảnh báo những sông suối, kênh rạch ô nhiễm hoặc có nguy cơ ô nhiễm; việc đo đạc, đánh giá xu thế thủy văn còn nhiều hạn chế, chưa xây dựng được công cụ để đánh giá khả năng chịu tải trên phạm vi toàn tỉnh.
Bình Dương đã có đề tài “Điều tra đánh giá khảnăng chịu tải vàđềxuất các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm trên kênh, rạch cho vùng đô thịphía Nam tỉnh Bình Dương” và đề án “Xây dựng quy định phân vùng xả thải các kênh, rạch, sông, suối trên địa bàn tỉnh Bình Dương” cùng các nghiên cứu liên quan. Tuy nhiên, các đề tài, đề án này chưa thực hiện đồng bộ cho toàn tỉnh. Các số liệu dự báo, tính toán chất lượng nước, khả năng chịu tải cho các kênh, rạch, sông, suối khác chỉ có ý nghĩa tham khảo, hỗ trợ ra quyết định, chưa bảo đảm được mức độ chính xác, tin cậy.
Ông Trần Dung Quốc, Trưởng phòng Quan trắc hiện trường Sở Tài nguyên và Môi trường, cho biết: “UBND tỉnh đã có Văn bản số 759/UBND-KTN, ngày 27-12-2018 về việc triển khai thực hiện Thông tư 76/2017/TT-BTNMT đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải của các sông, suối trên địa bàn tỉnh, dự kiến hoàn thành trong năm 2020. Qua đó giúp UBND tỉnh đánh giá sức chịu tải và dự báo xu thế chất lượng nước các kênh, rạch, sông, suối trên địa bàn”. Ông Quốc cho biết thêm, triển khai đề án đến nay tỉnh đã xây dựng cơ sở dữ liệu về thủy văn, môi trường cho các kênh, rạch, sông, suối chính trên địa bàn; xây dựng cơ sở dữ liệu nguồn thải theo lưu vực phục vụ đánh giá sức chịu tải và cấp phép xả thải. Bên cạnh đó, đề án đã đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải của các kênh, rạch, sông, suối chính trên địa bàn tỉnh…
Hoàn thiện cơ sở dữ liệu
Hiện trạng cơ sở dữ liệu trên phần mềm quản lý nguồn thải của tỉnh vẫn chưa đầy đủ. Hiện cơ sở dữ liệu nguồn thải tỉnh có tổng số 8.148 doanh nghiệp (DN), trong đó có 2.295 DN có đầy đủ thông tin dữ liệu, 1.280 DN thuộc lĩnh vực thương mại dịch vụ, 1.873 DN thuộc các khu, cụm công nghiệp, 2.700 DN chưa có đầy đủ hoặc không có thông tin dữ liệu. Một số DN có lưu lượng nước thải từ 50m3/ngày đêm chưa được đo đạc lưu lượng, lấy mẫu phân tích chất lượng đầy đủ. Vì vậy, để thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về môi trường, việc thực hiện đề án “Điều tra, đánh giá, phân loại và hoàn thiện cơ sở dữ liệu các nguồn thải trên địa bàn tỉnh Bình Dương” là hết sức cần thiết và phù hợp với chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
PHƯƠNG LÊ