Đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt: Cú hích phát triển thương mại điện tử

Cập nhật: 03-12-2019 | 08:39:27

Việc đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt góp phần tạo điều kiện phát triển các sản phẩm thanh toán cung cấp dưới dạng tiền điện tử (TĐT) và tạo điều kiện thuận lợi phát triển thương mại điện tử...

Thanh toán không tiền mặt tại Siêu thị Co.op Mart 30-4

Xu hướng tất yếu

Tại Diễn đàn Ngân hàng bán lẻ Việt Nam năm 2019 do IDG Vietnam phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) tổ chức ngày 28-11, nhiều ý kiến cho rằng thanh toán không tiền mặt ở Việt Nam hiện vẫn còn hạn chế khi chỉ chiếm khoảng 21% và 79% người tiêu dùng vẫn dùng tiền mặt trong các giao dịch. Chính vì thế, dư địa của thị trường còn rất lớn để các ngân hàng, công ty fintech khai thác.

Liên quan đến vấn đề này, đại diện IDG Vietnam cho biết, về tổng quan thì tỷ lệ giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt trên tổng mức bán lẻ vẫn còn thấp, bản thân việc phát triển các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt cũng còn hạn chế. Một phần là do hệ thống hạ tầng kỹ thuật tài chính chủ yếu tập trung tại các trung tâm, thành phố lớn và chưa vươn đến vùng khó khăn, lạc hậu. Tỷ lệ vay mượn qua các tổ chức tài chính chính thức thuộc diện tương đối cao nhưng vẫn còn nhiều hình thức vay mượn không chính thức. Thêm vào đó, fintech tuy nhiều nhưng chỉ tập trung vào thanh toán tiêu dùng chứ chưa phủ khắp các loại hình thanh toán, dịch vụ cao cấp khác.

Cụ thể, theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến hết tháng 9-2019, Việt Nam có 32 tổ chức không phải ngân hàng được cấp phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, phần lớn các đơn vị này cung cấp dịch vụ ví điện tử, cổng thanh toán điện tử, hỗ trợ thu hộ chi hộ, chuyển TĐT. Mặc dù vậy, giới chuyên gia cho rằng, tiềm năng của thanh toán không tiền mặt là rất lớn nếu các ngân hàng, công ty fintech có chiến lược tiếp cận khách hàng hiệu quả.

Về phía ngân hàng, theo ông Nguyễn Hưng - Tổng giám đốc Ngân hàng TPBank - ngân hàng này đã chi hàng ngàn tỷ để đầu tư cho công nghệ, nền tảng số phục vụ nhu cầu thanh toán không tiền mặt. Cụ thể, với hệ thống Livebank, TPBank đã giải quyết được bài toán mở rộng mạng lưới hoạt động một cách nhanh chóng với chi phí rất thấp, đặc biệt là trong bối cảnh NHNN siết chặt việc mở thêm chi nhánh, phòng giao dịch. “Lượng khách hàng của TPBank đã tăng từ con số 30 ngàn hồi năm 2012 lên mức 3 triệu khách hàng ở hiện tại nhờ hệ thống Livebank”, ông Hưng cho biết.

Theo giới chuyên gia, tại Bình Dương, với dân số đông, lại đa phần là người từ các địa phương khác tới sinh sống, làm việc, nên nhu cầu đối với các dịch vụ thanh toán trong mua sắm là rất lớn. Đây là cơ hội lớn cho các ngân hàng, đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính. Để nắm bắt cơ hội này, các ngân hàng, đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, thậm chí “bắt tay” nhau để phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới nhằm thu hút khách hàng. Chẳng hạn Moca mới đây đã kết hợp với nền tảng Grab, trở thành giải pháp thanh toán di động cho toàn bộ hệ sinh thái đa dịch vụ hàng đầu tại Việt Nam. Bên cạnh đó, Moca còn liên kết trực tiếp với 23 ngân hàng và 1 ngân hàng điện tử, giúp đơn vị có khả năng tiếp cận tới gần 90% chủ thẻ nội địa của Việt Nam.

Mới đây Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bình Dương (Vietcombank Bình Dương) đã tổ chức lễ ký kết thỏa thuận thanh toán song phương điện tử và phối hợp thu ngân sách Nhà nước (NSNN) với Kho bạc Nhà nước và Cục Thuế và Cục Hải quan tỉnh. Đến dự và chứng kiến lễ ký kết có ông Trần Thanh Liêm, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh và đại diện lãnh đạo các cơ quan tham gia ký kết. Theo ông Nguyễn Thái Minh Quang - Giám đốc Vietcombank Bình Dương thông qua việc ký kết thỏa thuận thanh toán song phương điện tử sẽ góp phần giảm thiểu thời gian, thủ tục cho người nộp thuế trên địa bàn tỉnh; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc nộp thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác của NSNN theo quy định của pháp luật, bảo đảm nguồn thu NSNN được kịp thời, an toàn và hiệu quả cũng như thực hiện đúng theo chủ trương chính sách của Nhà nước về giao dịch và thanh toán điện tử qua ngân hàng.

Cần quy định chặt về thanh toán không dùng tiền mặt

Theo NHNN, hiện nay gian lận trong lĩnh vực thanh toán, trong đó có tội phạm sử dụng công nghệ cao có xu hướng ngày càng gia tăng và khó kiểm soát. Tội phạm trong lĩnh vực công nghệ cao, thanh toán thẻ qua POS, thanh toán TĐT gần đây diễn biến phức tạp với những hành vi, thủ đoạn mới, tinh vi hơn... Bên cạnh đó, chưa có quy định pháp lý cụ thể đối với các giao dịch thanh toán quốc tế để giúp cho cơ quan Nhà nước trong việc quản lý các dịch vụ thanh toán xuyên biên giới, thu thập thông tin để kiểm soát doanh thu, lợi nhuận phục vụ công tác quản lý thuế. Do vậy, việc bổ sung rõ ràng các quy định về thanh toán quốc tế giúp các chủ thể trong và ngoài nước tuân thủ các quy định, ràng buộc của pháp luật hiện hành. Báo cáo của NHNN chỉ rõ, việc quy định rõ bản chất, các hình thức thể hiện, đối tượng cung ứng TĐT nhằm loại trừ các thể loại tiền ảo, các công cụ sử dụng như phương tiện thanh toán mà không chịu sự quản lý của cơ quan quản lý... sẽ tạo cơ sở pháp lý để NHNN, các bộ, ngành liên quan thực hiện có hiệu quả vai trò quản lý nhà nước. Đồng thời, góp phần tạo điều kiện phát triển các sản phẩm thanh toán cung cấp dưới dạng TĐT và tạo điều kiện thuận lợi phát triển thương mại điện tử...

Hiện nay, NHNN đang lấy ý kiến cho dự thảo nghị định quy định về thanh toán không dùng tiền mặt. Bên cạnh đó, dự thảo nghị định đã bổ sung quy định về TĐT, trong đó quy định rõ bản chất, các hình thức thể hiện, đối tượng cung cấp TĐT.

Dự thảo nghị định quy định về thanh toán không dùng tiền mặt được NHNN xây dựng nhằm thay thế các quy định tại Nghị định 101/2012/NĐ-CP (NĐ 101). Theo đánh giá của NHNN, qua hơn 6 năm triển khai NĐ 101 đã góp phần quan trọng trong hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cơ bản cho công tác thanh toán không dùng tiền mặt; đem lại nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động thanh toán của nền kinh tế. Ngoài sửa đổi, bổ sung quy định về TĐT, NHNN cũng đề xuất bổ sung thêm các hành vi bị cấm như cho thuê, mượn tài khoản thanh toán, nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng tài khoản thanh toán của người khác để hoạt động phi pháp, các hành vi liên quan đến dịch vụ thanh toán không qua tài khoản của khách hàng, hoạt động đại lý thanh toán... Bên cạnh đó, NHNN cũng bổ sung thêm một số quy định tại NĐ 101 về vấn đề phong tỏa tài khoản thanh toán trong các trường hợp như: Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phát hiện và có bằng chứng về việc tài khoản thanh toán gian lận; vi phạm pháp luật hoặc trường hợp khách hàng chuyển tiền có nhầm lẫn, sai sót về số hiệu tài khoản, số tiền... nhằm bảo vệ và giúp khách hàng lấy lại được tài sản đã chuyển nhầm cho người khác...

Đối với những quy định được bổ sung tại dự thảo sửa đổi NĐ 101, Ông Cấn Văn Lực chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng, còn một số vấn đề cần làm rõ hơn như: Đối tượng cung ứng tiền di động, cơ chế bảo đảm tiền di động thông qua tài khoản bảo đảm hay ký quỹ; các hình thức định danh khách hàng của người sử dụng dịch vụ tiền di động... Đặc biệt, theo chia sẻ của ông Cấn Văn Lực, tại Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua, cũng giao trách nhiệm cho NHNN phải thiết lập cơ chế quản lý, giám sát các giao dịch thanh toán, hỗ trợ công tác quản lý thuế đối với hoạt động cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong thương mại điện tử.

KHẢI ANH

Chia sẻ bài viết

Đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt: Cú hích phát triển thương mại điện tử

TIÊU ĐIỂM

XEM NHIỀU