Đó là một trong những cảnh báo của bác sĩ (BS) Nguyễn Thị Thanh Hội, Chi cục trưởng Chi cục Dân số Bình Dương về tình trạng trẻ vị thành niên (VTN) mang thai. Theo bà, rất cần có những thay đổi thật sự từ nhận thức của các em, các bậc phụ huynh để khắc phục thực trạng được đánh giá là đau lòng này…
Hãy để các em gái tự chủ về cuộc sống, học tập của mình (ảnh mang tính minh họa)
- BS có thể đánh giá về tình trạng mang thai sớm hiện nay?
- Mang thai ở trẻ VTN là một thực trạng đáng báo động khi mà các em ngày càng có kiểu sống “thoáng” hơn, tiếp xúc với phim, ảnh, internet nhiều hơn. Các bậc cha mẹ cần quan tâm tới con em mình nhiều hơn đặc biệt là các bé gái VTN. Việc mang thai và sinh con sớm sẽ ảnh hưởng đến tâm sinh lý của các em. Hơn nữa, cơ thể các em chưa phát triển hoàn chỉnh nên khi sinh con dễ gặp tai biến và những đứa trẻ sinh ra cũng èo uột, ảnh hưởng đến chất lượng dân số của thế hệ sau này.
Hàng năm có khoảng 16 triệu em gái tuổi từ 15 - 19 sinh con. Cứ 10 trẻ VTN thuộc nhóm này thì có 9 VTN đã lập gia đình. Các biến chứng khi mang thai và khi sinh tiếp tục là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong mẹ cho các em gái tuổi từ 15 -19 ở các nước có thu nhập thấp và thu nhập trung bình. Tỷ lệ thương tật và tử vong do nạo thai không an toàn ở trẻ em gái VTN và nữ thanh niên trẻ cao. Thai chết lưu và tử vong sơ sinh chiếm hơn 50% các ca sinh của các bà mẹ dưới 20 tuổi so với những bà mẹ từ 20 - 29 tuổi.
- Xin BS cho biết về việc sử dụng các biện pháp tránh thai cũng như tai biến mà các bà mẹ VTN gặp phải?
- Ở các nước đang phát triển, chỉ có 22% trẻ em gái VTN tuổi từ 15 - 19 đã lập gia đình hoặc đang chung sống như vợ chồng có sử dụng các biện pháp tránh thai so với 69% phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi từ 15 - 49. Đây là một nguy cơ về mang thai ngoài ý muốn, bệnh tật cho các em.
Một thực tế rất đau lòng là khi các bậc phụ huynh có con gái trong tuổi VTN mang thai thường giấu kín. Họ tự “xử lý” ở những phòng mạch không đủ điều kiện về trang thiết bị y tế, tay nghề kém, đạo đức nghề nghiệp thấp khiến tai biến sản khoa xảy ra. Đến khi tình thế khó cứu vãn mới đưa đến cơ sở y tế công lập. Đây cũng là điều khó có thể thống kê con số chính xác về mang thai ngoài ý muốn dẫn đến nạo phá thai ở trẻ gái VTN. Đã có trường hợp mang thai tử vong cả mẹ và con do em gái còn quá nhỏ. Lứa tuổi của các em, bộ phận sinh dục chưa phát triển hoàn thiện nên khi mang thai và sinh nở rất nguy hiểm. Có nhiều trường hợp nạo phá thai ở tuổi VTN dẫn đến vô sinh sau này khi các em lớn lên và lập gia đình…
- Tảo hôn cũng là một vấn đề nhức nhối khiến trẻ em gái mang thai ở tuổi VTN, theo BS làm sao hạn chế tình trạng này?
- Tảo hôn có thể được coi là tập tục của một số vùng miền, dân tộc. Theo thống kê, trên toàn cầu, cứ 3 nữ thanh niên trong độ tuổi từ 20 -24 thì có 1 người (tương đương với khoảng 70 triệu người) kết hôn trước lần sinh nhật thứ 18. Nên chăng, các cấp đoàn thể, chính quyền cần can thiệp khi phát hiện những trường hợp tảo hôn. Gia đình cũng không nên vì tập tục lạc hậu mà bắt con mình kết hôn sớm. Một vấn đề nữa là thông điệp mà chúng ta gửi đến xã hội nhân Ngày Dân số thế giới 11-7 là đầu tư nhiều hơn vào trẻ em gái vì lợi ích của chính các em. Các em gái được học hành và khỏe mạnh sẽ có nhiều cơ hội để phát huy hết tiềm năng của mình đồng thời sẽ có nhiều cơ hội để nhận các quyền mà mình được hưởng. Các em cũng có thể sẽ kết hôn muộn hơn, trì hoãn việc sinh con ở tuổi muộn hơn, sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh hơn và có khả năng có thu nhập cao hơn. Các em có thể tự giúp mình và gia đình của mình thoát khỏi đói nghèo. Các em sẽ chính là động lực tạo ra những sự thay đổi cho cộng đồng và cho các thế hệ tương lai…
- Xin cảm ơn BS!
QUỲNH NHƯ (thực hiện)