Đầu tuần này, người tiêu dùng gặp cú sốc lớn khi giá xăng A92 tăng lên 23.000 đồng/lít. Đây là lần thứ 3 liên tiếp trong vòng 1 tháng qua, giá xăng bán lẻ trong nước nối tiếp đà tăng, với mức tăng tịnh tiến dần đều. Đợt tăng giá thứ nhất là 500 đồng/lít, lần hai là 900 đồng/lít và lần mới nhất là 1.100 đồng/lít. Như vậy, cả ba lần tăng cộng gộp là 2.500 đồng/lít.
Đẩy
mạnh hoạt động khai thác các mỏ dầu trong nước, cùng với việc đầu tư khai thác
mỏ dầu ở nước ngoài, Việt Nam hiện đang là quốc gia xuất khẩu dầu Trước đó, phía cơ quan quản lý cho
biết các khoản thu thuế, phí đối với kinh doanh xăng dầu ở Việt Nam là 22% giá
bán, trong khi ở Lào là 38%, Thái Lan là 48%, Campuchia là 35%. So với các nước
này, giá xăng bán lẻ trên thị trường Việt Nam hiện thấp hơn từ 2.300 đồng đến
5.000 đồng/lít. Như vậy, vấn đề giá xăng dầu có thể giảm 5.000 đồng/lít được
căn cứ từ đâu? Trao đổi với báo chí vào cuối tuần qua, trước đề xuất điều chỉnh
giá xăng tăng đến 1.400 đồng/lít của doanh nghiệp (DN) ngành xăng dầu, ông Ngô
Trí Long, chuyên gia về tài chính giá cả, nhận định mỗi lít xăng hiện đang cõng
12% thuế nhập khẩu, 10% thuế giá trị gia tăng, 10% thuế tiêu thụ đặc biệt và
1.000 đồng phí bảo vệ môi trường. Tính ra tương đương khoảng 6.000 đồng (tính
theo giá bán lẻ trước ngày tăng giá 1.100 đồng/lít). Giả dụ tình huống thay vì
phê chuẩn đề xuất tăng giá kịch trần, phía cơ quan quản lý sử dụng biện pháp
gia giảm thuế là đã có thể không phải tăng giá. Còn nếu bỏ hết thuế, phí thì
giá xăng có thể giảm mạnh tới 5.000 đồng/lít.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến phản bác khi cho rằng, nếu bỏ hết thuế phí xăng dầu thì sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách quốc gia! Câu trả lời là bỏ thuế phí xăng không hẳn đã giảm nguồn thu ngân sách vì Việt Nam là một quốc gia xuất khẩu dầu (và cả đầu tư khai thác dầu ở nước ngoài), mặc dù là xuất dầu thô. Được biết, từ năm 2010 đến nay, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã tổ chức thành công các chương trình xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản (6-2010); tại Hàn Quốc (11-2010); tại Hoa Kỳ (6-2011)... Ngày 14-4-2011, Công ty Dầu Quốc gia Venezuela và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cũng đã ký thỏa thuận mở rộng nghiên cứu vùng lòng hồ Maracaibo, thỏa thuận các công ty dịch vụ dầu khí Việt Nam tham gia cung cấp dịch vụ kỹ thuật tại lô Junin 2. Đây là mỏ dầu có trữ lượng lớn với hơn 31 tỷ thùng dầu nằm cách thủ đô Caracas của Venezuela hơn 800km, có diện tích 247,7km2, nằm trên vành đai dầu mỏ khí đốt Oricono. Vành đai này có trữ lượng lớn thứ nhì thế giới, trong đó lô Junin 2 có trữ lượng lớn nhất. Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam Đỗ Văn Hậu, cho biết dự kiến sang năm 2013, mỗi ngày giàn PDV-39 sẽ cho sản lượng 7.000 thùng dầu siêu nặng. Còn toàn lô Junin 2 sẽ cho sản lượng khoảng 200.000 thùng/ngày và phía Tập đoàn Dầu khí Việt Nam được hưởng 40% trong số đó, theo tỷ lệ góp vốn. Việc khai thác dầu tại lô Junin 2 sẽ góp phần bảo đảm được an ninh năng lượng cho Việt Nam ít nhất trong vòng 25 năm nữa.
Giá dầu trên thị trường thế giới tăng, ngân sách của Nhà nước cũng thu về nhiều hơn do giá xuất khẩu dầu sẽ tăng theo. Người dân ở một quốc gia xuất khẩu tài nguyên phải được hưởng lợi từ nguồn tài nguyên đó (có thể là trực tiếp nếu như Việt Nam nhanh chóng có những nhà máy lọc dầu đáp ứng nhu cầu; hoặc gián tiếp từ cân đối các nguồn thu xuất dầu thô và nhập xăng dầu về phục vụ tiêu dùng, sản xuất trong nước). Nói một cách khác, hiện Việt Nam vẫn đang là nước xuất khẩu dầu thô nhưng lại phải nhập khẩu tới 70% lượng xăng dầu tiêu thụ trong nước. Câu hỏi đặt ra là tại sao chúng ta không thể tự chủ nguồn cung xăng dầu bằng việc phát triển các nhà máy lọc dầu? Nếu làm được như vậy thì chắc chắn những tác động xấu từ việc biến động giá cả xăng dầu thế giới với thị trường trong nước sẽ được giảm thiểu. Chấm dứt được tình trạng “xuất thô, nhập tinh” với mặt hàng này sẽ mang lại nguồn lợi lớn cho nền kinh tế.
THẢO VY