Quản lý thị trường thời kinh tế số
Dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, kinh tế thế giới đang thay đổi một cách sâu rộng theo hướng kinh tế số. Kinh tế số bên cạnh cung cấp dịch vụ kết nối còn là những ứng dụng công nghệ kỹ thuật số vào các mô hình kinh doanh. Những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam đã có bước chuyển khá khởi sắc nhờ ứng dụng công nghệ kỹ thuật số vào mô hình kinh doanh thương mại điện tử từ quảng cáo trực tuyến, giải trí, giao thông - vận tải đến phân phối, bán buôn và bán lẻ…
Hoạt động kinh tế trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 không còn là việc trao đổi hàng hóa giữa người với người theo phương thức truyền thống mà đã và đang thay đổi nhanh chóng nhờ các công nghệ kỹ thuật số. Dựa trên nền tảng internet, hàng loạt tổ chức, cá nhân đang thực hiện các mô hình kinh doanh trực tuyến để phân phối hàng hóa, bán buôn, bán lẻ... Những mô hình kinh doanh này tuy đem lại nhiều tiện ích cho khách hàng, nhưng cũng đang gây ra không ít những thách thức làm mất niềm tin của khách hàng, thất thu ngân sách Nhà nước.
Để tạo dựng niềm tin đối với khách hàng, việc trước tiên phải làm là cần khắc phục ngay tình trạng lừa dối khách hàng theo kiểu “treo đầu dê, bán thịt chó” mà không ít tổ chức, cá nhân đã và đang thực hiện thông qua bán hàng trực tuyến. Đa phần các tổ chức, cá nhân có hành vi lừa dối khách hàng thường không đăng ký kinh doanh, sử dụng những trang mạng không tên tuổi, địa chỉ ma. Không ít khách hàng đôi lần “mắt tròn mắt dẹt” với món hàng nhận được khi đặt mua hàng qua mạng. Khi bị phát hiện hành vi lừa dối khách hàng, chủ thể đóng trang và chuyển sang địa chỉ mới nên việc xử lý là vô cùng khó khăn. Không ít người mua hàng vì ấm ức tìm đến địa chỉ nơi đặt trụ sở của các tổ chức, cá nhân này mới nhận ra đó là một nơi không có thật hoặc chỉ là một ngôi nhà mướn và người mướn đã dọn đi nơi khác!
Mua bán thông qua môi trường mạng thông tin khách hàng thường được ghi lại. Từ đây, thông tin cá nhân bị rò rỉ, làm mất niềm tin của khách hàng. Nhiều khách hàng liên tục bị làm phiền bởi các thông tin quảng cáo bán đất, bán thực phẩm chức năng, mời tham gia câu lạc bộ yoga hay tư vấn bảo hiểm nhân thọ… chỉ vì một lần điền thông tin đặt mua hàng qua mạng! Cùng với đó, nhiều tổ chức, cá nhân phân phối, bán buôn, bán lẻ hàng hóa qua mạng không trung thực với nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước, thường xuyên khai báo gian dối hoặc tìm mọi cách để trốn thuế. Trong khi đó, lực lượng quản lý thị trường còn mỏng; trình độ chuyên môn của đội ngũ quản lý thị trường các địa phương chưa theo kịp sự phát triển của nền kinh tế số.
Phòng chống tội phạm trên không gian mạng vì vậy rất quan trọng, vừa góp phần làm trong sạch môi trường mạng, vừa củng cố niềm tin của khách hàng vào một phương thức giao dịch mới, đồng thời đem lại nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Để hoàn thành mục tiêu đến năm 2025 kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP và đến năm 2030 chiếm trên 30% GDP như Nghị quyết của Bộ Chính trị về cách mạng công nghiệp 4.0 đã đề ra, thiết nghĩ cần tăng cường các biện pháp quản lý hiệu quả việc mua bán, kinh doanh và phòng chống tội phạm trên không gian mạng.
LÊ QUANG
