Sản xuất máy móc, thiết bị trong nước: Cần có cơ chế ưu tiên 

Sau 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị 494/ CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường sử dụng máy móc, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước sản xuất được trong công tác đấu thầu (Chỉ thị 494), dù có những chuyển biến tích cực nhưng nhiều doanh nghiệp (DN) trong nước vẫn than phiền là bị phân biệt đối xử khi cạnh tranh với hàng ngoại.

 Cần có chế tài mạnh về đấu thầu để Chỉ thị 494 phát huy hiệu quả. Trong ảnh: Máy phát điện công nghiệp do Công ty Sáng Ban Mai sản xuất

Mạnh xuất khẩu, thua trong nước

Báo cáo mới đây của Bộ Công thương cho thấy, sau 5 năm triển khai Chỉ thị 494, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước sản xuất được đã tăng lên đáng kể. Qua đó, không chỉ thị trường hàng hóa trong nước được đa dạng hơn mà còn phục vụ nhu cầu xuất khẩu. Tuy nhiên, do tâm lý sính ngoại của một số đơn vị và các chế tài trong việc thực hiện Chỉ thị 494 còn thấp nên dẫn đến tình trạng một số DN trong nước sản xuất dù xuất khẩu rất mạnh, có uy tín trong khu vực nhưng vẫn bị làm khó trên sân nhà.

Ông Trần Thọ Huy, Giám đốc Công ty Cổ phần thang máy Thiên Nam (TP.Hồ Chí Minh) cho biết: “Hiện nay chúng tôi là công ty sản xuất thang máy lớn nhất Đông Nam Á, sản phẩm của Thiên Nam được khách hàng Tây Ban Nha, Nhật Bản, Hàn Quốc… tin cậy sử dụng. Bản thân công ty đã nội địa hóa lên đến 60% nhưng khi tham gia đấu thầu các dự án sử dụng vốn ngân sách theo tinh thần Chỉ thị 494 vẫn bị cho ra rìa, đi ngược với chủ trương khuyến khích sử dụng hàng Việt của Chính phủ”.

Đồng quan điểm, nói trên ông Trần Thành Trọng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sáng Ban Mai (TX.Bến Cát) cho biết, dù Chỉ thị 494 đã nêu rất rõ việc ưu tiên dùng hàng Việt Nam trong đấu thầu, nhất là các dự án sử dụng vốn ngân sách nhưng nhiều đơn vị vẫn còn làm ngơ khi thực hiện. Nhiều chủ đầu tư hoặc đơn vị tư vấn đấu thầu vẫn có tâm lý sính ngoại, coi thiết bị nhập ngoại luôn tốt hơn thiết bị trong nước. Trong khi họ không quan tâm so sánh các chỉ tiêu kỹ thuật mà sản phẩm trong nước có thể đáp ứng tương đương với sản phẩm nhập ngoại, giá cả lại thấp hơn rất nhiều. Ông Trọng cũng cho biết thêm, hiện công ty đã sản xuất được máy phát điện lớn (2.500 kVA) lắp đặt tại Trung tâm Hành chính tập trung tỉnh Bình Dương và xuất khẩu đi hàng chục nước trên thế giới, có cả công ty con tại nước ngoài nhưng khi về thị trường trong nước vẫn bị phân biệt đối xử.

Sẽ có chế tài mạnh

Ông Đinh Văn Thành, Tổng Giám đốc Công ty Polyco (TX. Dĩ An) cho biết, DN nhiều lần không thể cạnh tranh nổi với sản phẩm nhập ngoại dù hồ sơ mời thầu có ghi rõ ưu tiên sử dụng hàng Việt. “Khi tham gia đấu thầu, chủ đầu tư hoặc đơn vị tư vấn còn buộc chúng tôi nhập khẩu sản phẩm máy móc, thiết bị từ các nước EU hoặc G7 mới được. Chúng tôi hoàn toàn có khả năng đáp ứng việc đó nhưng không muốn, vì như thế sẽ mãi mãi là nhà phân phối cho nước ngoài”, ông Thành bức xúc nói.

Theo kết luận của Bộ Công thương, những bức xúc của DN trong nước nêu ra hoàn toàn chính xác. Thực tế, nhiều hồ sơ mời thầu hiện nay đặt điều kiện tiên quyết vẫn ưu tiên cho hàng nhập khẩu, loại bỏ hàng sản xuất trong nước ngay cả khi sản phẩm này đã được Bộ Công thương phê duyệt nằm trong danh mục máy móc, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước sản xuất được. Đây là điều rất đáng tiếc, đi ngược với những nỗ lực của Chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển DN nội theo tinh thần Chỉ thị 494.

Tại Hội thảo - Triển lãm máy móc, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước sản xuất được do Bộ Công thương tổ chức tại TP.Hồ Chí Minh mới đây, bà Hồ Thị Kim Thoa, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, đã tiếp thu những ý kiến của DN trong nước. Bộ sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bên có liên quan thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 494. Ngoài ra, bộ cũng sẽ kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số quy định, chế tài cụ thể về việc ưu tiên sử dụng hàng hóa trong nước sản xuất được. Theo bà Thoa, cần gỡ quy định phải nhập khẩu “nguyên chiếc” trong các hồ sơ mời thầu để tiếp tục ủng hộ, khuyến khích DN Việt Nam đẩy mạnh phát triển công nghệ, sản xuất máy móc, thiết bị đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước.

KHÁNH VINH

• Hỗ trợ cơ sở gốm sứ truyền thống phát triển công nghệ sản xuất mới (13/12)
• Cần sự "bắt tay" của nhà thiết kế và nhà sản xuất (13/12)
• Động lực để công nghiệp nông thôn phát triển bền vững (13/12)
• Bàn đạp vươn tới thị trường (13/12)
• Gần 26.000 hộ nông dân đạt danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp (13/12)
• Lợi thế kép kiến tạo phong cách sống xanh giữa trung tâm Thành phố Mới Bình Dương (13/12)
• Đưa hàng Việt Nam vươn ra thị trường thế giới trong kỷ nguyên mới (13/12)
• Ngân hàng “thúc” khách hàng xác thực sinh trắc học (13/12)