Hệ lụy mất cân bằng về giới tính
“Đàn ông Việt Nam có thể phải sang châu Phi để... tìm vợ!” - câu nói “gây sốc” này của ông Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình về tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam, đã làm rất nhiều người phải giật mình. Theo số liệu vừa được Quỹ Dân số Liên hiệp quốc công bố, tỷ lệ giới tính khi sinh ở nước ta đang ở mức 110,6 bé trai/100 bé gái. Đây là tỷ lệ được các chuyên gia về dân số quốc tế coi là mất cân bằng nghiêm trọng và cần phải có những can thiệp để điều chỉnh kịp thời.
Theo thống kê qua 3 cuộc tổng điều tra dân số trước đây, tỷ lệ giới tính khi sinh ở Việt Nam cứ 10 năm lại tăng thêm một phần trăm: Năm 1979 là 105 bé trai/100 bé gái; năm 1989 là 106/100; năm 1999 là 107/100 và đã có những dấu hiệu bất thường (có tới 19 tỉnh, thành phố tỷ số này trên mức 110). Trong những năm gần đây, tỷ lệ này lại tăng lên một cách nhanh chóng: Năm 2006 con số này là 110/100, năm 2007 là 111/100, năm 2008 là 112/100. Đây là một nguy cơ rất đáng lo ngại và đã được cảnh báo trước mắt từ các quốc gia láng giềng như Hàn Quốc, Trung Quốc... nhưng chuyện trọng nam khinh nữ vẫn còn hiện diện trong rất nhiều gia đình. Tâm lý thích hoặc cố đẻ con trai hơn con gái vẫn còn là nếp nghĩ ăn sâu không dễ gì xóa bỏ; một phần do ảnh hưởng của suy nghĩ chỉ có con trai mới là người “nối dõi tông đường”, là người để cha mẹ nương dựa khi tuổi già, là người thờ cúng tổ tiên... Mặc dù Nhà nước đã cấm việc lựa chọn giới tính khi sinh nhưng trên thực tế thật khó để phát hiện khi nào là siêu âm để phát hiện giới tính thai nhi, khi nào là siêu âm để phát hiện các dị tật bẩm sinh. Thế nên khi biết giới tính của thai nhi không như ý muốn, nhiều bà mẹ đã nạo phá thai một cách trót lọt. Không chỉ vậy, hiện nay cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, còn có rất nhiều hình thức hỗ trợ “có con trai”, gián tiếp tạo điều kiện cho sự mất cân bằng về giới diễn ra như nhờ thầy thuốc tư vấn, nghiên cứu tài liệu sách báo, các trang web, dược phẩm... Đáng tiếc, những hành vi vi phạm pháp luật này đều chưa được ngăn chặn kịp thời và cũng rất yếu về chứng lý để xử lý đến nơi đến chốn.
Công tác dân số tuy nghe đơn giản nhưng thật quan trọng vì nó có tác động không nhỏ đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Kinh nghiệm cho thấy, nước ta đã mất đến hàng chục năm để thuyết phục mỗi gia đình có từ 1 - 2 con, do vậy ngay từ bây giờ, rất cần phải có sự vào cuộc tích cực của các ban ngành liên quan để kịp thời có những chương trình, kế hoạch ứng phó và chiến lược phát triển về dân số phù hợp hơn cho thời gian tới. Nếu không kịp thời điều chỉnh từ hôm nay, hậu quả sẽ khôn lường vì hệ lụy của việc mất cân bằng về giới tính kéo theo những ảnh hưởng về giống nòi, thường kéo dài ít nhất là hàng chục năm.
Q.MINH
