Chờ đợi phiên chất vấn và trả lời

Kỳ họp HĐND cuối năm đang diễn ra trên toàn quốc trong đó có Bình Dương, đây là sự kiện chính trị được nhiều người dân quan tâm và theo dõi, từ khi các kỳ họp được trực tiếp truyền hình và hệ thống báo chí đưa tin sâu sát thì cử tri có điều kiện tốt để xem các đại biểu thể hiện vai trò đại diện cho nhân dân.

Kỳ họp HĐND cuối năm có vị trí quan trọng vì nó tổng kết nhiều hoạt động trên các lĩnh vực khác nhau qua một năm thực hiện, mặc dù đã có báo cáo của các ban ngành, chính quyền nhưng vai trò kiểm tra, chất vấn tại kỳ họp của đại biểu là hết sức cần thiết, nó không chỉ nhằm hoàn thiện thêm việc tổng kết mà còn là động lực, sức ép buộc các cấp quản lý, điều hành xã hội phải tích cực, năng nổ hơn nữa trong thực thi nhiệm vụ, chính vì vậy mà phần “chất vấn và trả lời chất vấn” luôn được cử tri quan tâm và chờ đợi.

Để “tiết mục” chất vấn và trả lời chất vấn có hiệu quả, kinh nghiệm cho thấy cần phải có sự chuẩn bị hết sức chu đáo không những ở người hỏi mà cả người trả lời. Chất vấn là hoạt động bình thường tại các kỳ họp trong thời gian gần đây, các đại biểu đang gánh vác trọng trách mà cử tri giao phó, việc đặt câu hỏi đại diện cho cử tri cũng là cách hữu hiệu nhất để gánh nặng được hóa giải bằng các câu trả lời từ các cấp quản lý điều hành xã hội, để chất vấn có hiệu quả. Đối với người hỏi phải thật ngắn gọn, trọng tâm, thể hiện và biểu đạt đây là ý kiến đại diện cho cử tri chứ không phải cá nhân mình, khi cần thiết thì truy vấn để làm rõ vấn đề, không dồn ép người trả lời vào thế bí như tranh tụng trước tòa sẽ gây mất ý nghĩa chất vấn, với lại người trả lời cũng muốn được tôn trọng, thấu hiểu, chia sẻ từ người hỏi. Thực tiễn cuộc sống là phong phú, nhiều vấn đề gai góc ngoài xã hội mà đại biểu mang theo khi chất vấn nên để tránh gay gắt đôi khi khiêu khích người trả lời đòi hỏi người hỏi cũng phải cân nhắc câu từ để làm cho diễn biến không quá nóng, muốn chất vấn tốt đòi hỏi đại biểu phải thường xuyên gặp gỡ tiếp xúc cử tri không chỉ ở lĩnh vực mình đại diện, nắm chắc nguyện vọng cử tri và những vấn đề cốt lõi, có như thế đại biểu mới phát hiện trong báo cáo và trả lời có vấn đề gì còn thiếu sót và cần đề xuất kiến nghị ngay tại phiên họp.

Đối với người trả lời cũng phải có tâm thái chuẩn bị tốt, không phải chỉ nắm chắc vấn đề mình đang quản lý mà phải có thái độ chuẩn mực khi trả lời, các câu chất vấn thông thường xuất phát từ chưa rõ trong báo cáo hay phần trình bày, hoặc truy vấn trách nhiệm quản lý, người trả lời phải trình bày súc tích; ngắn gọn đi thẳng vào trọng tâm, không nói dông dài phần không liên quan nhằm kéo dài thời gian sẽ khiến đại biểu và cử tri bức xúc, điều tối kỵ là đổ thừa hay thoái thác trách nhiệm, viện dẫn trách nhiệm ngành liên quan sẽ làm cho đại biểu và cử tri bực tức và ảnh hưởng đến hình ảnh của người quản lý. Đã có trường hợp vì trả lời chất vấn thiếu tế nhị, định kiến mà làm cho cử tri phẫn nộ và tẩy chay, trả lời chất vấn là một công việc khó; không chỉ đòi hỏi phải tinh thông công việc mà đôi lúc còn là năng khiếu nữa, sự bức xúc của cử tri về các tồn tại xã hội là muôn hình vạn trạng; người chất vấn và cử tri đôi lúc cũng chưa thông cảm hết về vai trò; trách nhiệm quản lý của từng lĩnh vực nên những câu hỏi đôi khi hóc búa nếu không xử lý trả lời khéo léo sẽ gây tác động phản cảm trước hàng ngàn người đang xem trực tiếp.

Trả lời chất vấn là trách nhiệm của đại biểu và người thừa hành công vụ, ngay cả trong Đảng; Bộ Chính trị cũng đã ban hành quy chế chất vấn (Quyết định số 158 ngày 12-5-2008) trong đó nêu rõ những người thuộc diện trả lời chất vấn phải tiếp nhận và trả lời chất vấn của đảng viên một cách khách quan, trung thực, không được từ chối hoặc đùn đẩy, né tránh trả lời chất vấn về những vấn đề thuộc trách nhiệm, quyền hạn của mình. Nếu cố tình không thực hiện thì tùy mức độ sai phạm mà tổ chức Đảng xem xét trách nhiệm. Trả lời chất vấn tốt sẽ là điểm mấu chốt giải tỏa sự bức xúc của cử tri, nhiều vấn đề tồn tại cử tri đã kiến nghị nhiều lần nhưng chưa được giải quyết nhưng có lời hứa một cách xác tính của người có trách nhiệm sẽ có tác dụng lan tỏa và mạnh mẽ gấp nhiều lần đội ngũ tuyên truyền.

Chất vấn và trả lời chất vấn là hình thức hoạt động nghị trường nhưng nó có vai trò vô cùng quan trọng, thông qua nó cử tri thấy được trách nhiệm của các đại biểu do dân bầu và nơi gửi gắm niềm tin đặt đúng chỗ, thông qua nó cử tri thấy được năng lực điều hành và quản lý của các cấp chính quyền, thông qua nó mới là sự biểu thị thực sự quyền làm chủ của người dân, nhưng điều mà các cử tri mong mỏi nhất là sau khi chất vấn - trả lời - tranh luận khí thế thì các vấn đề có được giải quyết hay là sẽ trôi qua theo các kỳ họp, bởi đối với cử tri cái thực chất mới là điều họ cần, cần cơm no, áo ấm, xã hội phát triển phồn vinh.

NGUYỄN HUỲNH

• Kích cầu tín dụng, bơm vốn phát triển (01/07)
• Để trở thành nơi đáng sống (29/06)
• Tôn vinh giá trị gia đình (28/06)
• Vượt thử thách, chọn đúng ngành học (27/06)
• Nói không, tránh xa và nâng cao cảnh giác (26/06)
• Lan tỏa ý thức xây dựng nếp sống văn minh (25/06)
• Xây dựng một cộng đồng sạch ma túy (24/06)
• Tuổi trẻ sáng tạo, nâng cao năng lực số (22/06)